Παρέμβαση Δημήτρη Κωνσταντόπουλου, για τη Διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών
Ομιλία του Δημήτρη Κωνσταντόπουλου, Βουλευτή ΠΑΣΟΚ Ν. Αιτωλοακαρνανίας κατά τη συνεδρίαση της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη Διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών (πολεμικών αποζημιώσεων, επανορθώσεων, αποπληρωμής του κατοχικού δανείου, επιστροφής των κλεμμένων αρχαιολογικών θησαυρών).
Οι απαιτήσεις της χώρας μας από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο φαίνεται να είναι αρκετά σαφείς.
Ως προς τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η έκθεση του ΓΛΚ παραθέτει δύο προσεγγίσεις για τον προσδιορισμό των αξιώσεων και επανορθώσεων της χώρας μας έναντι της Γερμανίας.
Η πρώτη βασίζεται στα δεδομένα της Συνδιάσκεψης των Παρισίων του 1946 την οποία έχει υπογράψει και η Ελλάδα και καταγράφει με επίσημο τρόπο τις αξιώσεις της χώρας μας.
Η δεύτερη, βασίζεται στο υπάρχον αρχειακό υλικό, με βάση το οποίο προσδιορίζονται οι απαιτήσεις της χώρας μας.
Τα αποτελέσματα των δύο προσεγγίσεων εμφανίζονται κατά πολύ διαφοροποιημένα.
Προσμετρώντας και το κατοχικό δάνειο,
Η πρώτη προσέγγιση καταλήγει σε ποσό απαιτήσεων ίσο με 332 δις ευρώ περίπου,
ενώ η δεύτερη καταλήγει στο ποσό των 181 δις ευρώ περίπου
το οποίο διαμορφώνεται στο ποσό των 269 δις περίπου
αν προστεθούν σε αυτό
απαιτήσεις για αποθετικές ζημίες
και γιααποτίμηση της μείωσης του παραγόμενου προϊόντος την περίοδο 1940-1944.
ΕΔΩ Προκύπτουν τα ερωτήματα:
1) Πώς μπορούν να συγκερασθούν οι δύο αυτές προσεγγίσεις ?
2) Πώς θα αξιοποιηθεί η δεύτερη προσέγγιση τη στιγμή που η Συνδιάσκεψη των Παρισίων
– δηλαδή η 1η προσέγγιση –
αποτελεί την επίσημη καταγραφή των απαιτήσεων της χώρας μας?
3) Ποιές απαιτήσεις από τις αναφερόμενες στην δεύτερη προσέγγιση
έχουν αποτελέσει αντικείμενο της Συνδιάσκεψης των Παρισίων και ποιές όχι?
Για παράδειγμα, σύμφωνα με την Έκθεση, τα ποσά για “αποζημιώσεις που κατέβαλε το Ελληνικό Δημόσιο σε Γερμανούς υπηκόους” (σελ. 96 της Έκθεσης)
(με απόφαση των Κατοχικών Δυνάμεων)
είχαν περιληφθεί στο Υπόμνημα που υπέβαλε η Ελλάδα στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων
και έγιναν δεκτά για απαιτήσεις της χώρας μας σε επανορθώσεις.
4) Τέλος, υπάρχουν στοιχεία που κατά τη γνώμη σας έπρεπε να διερευνηθούν και δε διερευνήθηκαν ; Ζητούμενο είναι ακριβής αποτίμηση των αξιώσεων και του κατοχικού δανείου.
Ως προς τις κατηγορίες αποζημιώσεων που δεν περιλαμβάνονται στο τελικό ποσό αξιώσεων:
Α. Ανθρώπινες απώλειες και καταστροφή ιδιωτικών περιουσιών
Αναφέρεται στην Έκθεση ότι οι απαιτήσεις για αποζημιώσεις για ανθρώπινες απώλειες, ηθική βλάβη/ψυχική οδύνη και καταστροφή περιουσιών των πολιτών δεν περιλαμβάνονται στα συνολικά ποσά στα οποία καταλήγουν οι δύο προσεγγίσεις.
5) Πώς μπορούν να προσδιορισθούν τα ποσά αυτά με μεγαλύτερη ακρίβεια?
Ως απάντηση πιστεύω πως στην κατεύθυνση αυτή μπορούν να αξιοποιηθούν τα στοιχεία που συνοδεύουν και τεκμηριώνουν τις αγωγές που έχουν υποβάλλει τα θύματα του ναζισμού για την καταβολή αποζημιώσεων
και έχουν προσκομισθεί στα Δικαστήρια της χώρας.
Επίσης, η Πανελλήνια Ένωση Δικηγόρων για τις Γερμανικές Αποζημιώσεις
οι δικηγόροι που χειρίστηκαν τις υποθέσεις αυτές.
μπορούν να προσφέρουν σημαντική βοήθεια στη συγκέντρωση του ανεκτίμητου αυτού υλικού.
Β. Ζημίες από διαρπαγή και καταστροφή πολιτιστικών αγαθών:
Οι ζημίες αυτές επίσης δεν περιλαμβάνονται στις απαιτήσεις της χώρας μας με βάση την παρούσα έκθεση.
Είναι εξαιρετικά δυσάρεστο το ότι 70 χρόνια μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εξακολουθούν να αγνοούνται αντικείμενα των προγόνων μας, της πολιτιστικής μας κληρονομιάς,
χωρίς μάλιστα να υπάρχει σαφής καταγραφή των κλαπέντων ή καταστραφέντων.
Ωστόσο, ως μέλη της παρούσας Επιτροπής, έχουμε χρέος να συμβάλλουμε στη σύνταξη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης
για τον προσδιορισμό των απαιτήσεων της χώρας μας για τις ζημίες της πολιτιστικής μας κληρονομιάς με βάση όλα τα διαθέσιμα στοιχεία ώστε να καταγραφούν, να εντοπισθούν και να επαναπατρισθούν τα κλαπέντα πολιτιστικά αγαθά
αλλά και να καταβληθούν αποζημιώσεις για τις καταστροφές τους.
Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ και σε κάτι ακόμη, που θεωρώ πολύ σημαντικό.
Η Επιτροπή έχει εστιάσει στις γερμανικές θηριωδίες και ως εκ τούτου στη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών.
Έχουν όμως παρακαμφθεί οι θηριωδίες που διέπραξαν οι Ιταλοί σε βάρος των Ελλήνων.
Πριν από λίγες μέρες, συνάντησα τον εκπρόσωπο των οικογενειών θυμάτων του ολοκαυτώματος του Δομένικου, κ. Στάθη Ψωμιάδη.
Το Δομένικο είναι ένα χωριό που έχει ανακηρυχθεί επίσημα με το υπ’αριθμ. 399/1998 Προεδρικό Διάταγμα Μαρτυρική κοινότητα,
εξαιτίας της σφαγής 140 αμάχων που έγινε εκεί από τον ιταλικό στρατό κατοχής στις 16 Φεβρουαρίου 1943.
Τα τελευταία χρόνια οι οικογένειες των θυμάτων αλλά και σύσσωμη η τοπική κοινωνία
έχουν κάνει πολλές ενέργειες προκειμένου να αναδειχθεί το Ολοκαύτωμα του Δομένικου και να απονεμηθεί δικαιοσύνη.
Η προσπάθειά τους έχει ήδη αποφέρει καρπούς σε διεθνές επίπεδο,
με την ιταλική πλευρά το 2009 δια στόματος του Ιταλού Πρεσβευτή
να ανακοινώνει τη χορήγηση δυο υποτροφιών για τα παιδιά του Δομένικου που επιθυμούν να σπουδάσουν στην Ιταλία.
Επρόκειτο για ένα μικρό δείγμα αναγνώρισης των εγκλημάτων που όμως δυστυχώς ποτέ τελικά δεν διατέθηκαν.
Έκτοτε μάλιστα η Ιταλική Πρεσβεία αποφεύγει συνεχώς την επικοινωνία με τον εκπρόσωπο των οικογενειών των θυμάτων, οι οποίες κατέθεσαν αγωγή τον Απρίλιο του 2011 κατά του ιταλικού κράτους για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Τον Οκτώβριο του 2011 ο εκπρόσωπος των θυμάτων
απευθύνθηκε στο Ειδικό Γραφείο Εγκλημάτων πολέμου του ιταλικού κράτους
και κατέθεσε νέα μήνυση η οποία μάλιστα βρίσκεται στα πρόθυρα της εκδίκασης.
Το Δομένικο διεκδικεί ηθικές και υλικές αποζημιώσεις
για τις καταστροφές που υπέστη τόσο σε υποδομές και περιουσίες αλλά κυρίως για τους ανθρώπους που έχασε.
Αυτοί οι άνθρωποι αγωνίζονται με μόνο συμπαραστάτη τη δύναμη της ψυχής τους και τη μνήμη των θυμάτων που θρηνούν ακόμη.
Το ελληνικό κράτος μέχρι στιγμής δεν έχει παράσχει κανενός είδους βοήθεια.
Θεωρώ λοιπόν χρέος μας, εφόσον η εκδίκαση της υπόθεσης πρόκειται να γίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα,
να καλέσουμε τον εκπρόσωπο των οικογενειών των θυμάτων, τον κ. Ψωμιάδη να έρθει στην Επιτροπή να μας παρουσιάσει αναλυτικά την εξέλιξη της υπόθεσης.
Και έπειτα να συζητήσουμε πως θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε εμπράκτως τον αγώνα τους.
Ένας αγώνας που αναγκάζει την Ιταλία να παραδεχθεί
πως οι στρατιωτικοί της ήταν υπεύθυνοι εγκλημάτων πολέμου κατά αμάχων πολιτών της πατρίδας μας.
Πρέπει να δώσουμε το «παρών».
Προτάσεις για την Επιτροπή Γερμανικών Αποζημιώσεων
Η Επιτροπή θα πρέπει να κινηθεί γύρω από τρεις στόχους:
- Πρώτον, να υπάρξει ευαισθητοποίηση σε διεθνές επίπεδο γύρω από το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο: Απαιτούνται οργανωμένες συναντήσεις με τη σύμπραξη των Ελλήνων Ευρωβουλευτών με άλλους Ευρωβουλευτές που θα γίνουν πολλαπλασιαστές της δικής μας φωνής.
- Επίσης, επαφή με τα Εθνικά Κοινοβούλια των Ευρωπαϊκών Χωρών. Σε κάθε χώρα της Ευρώπης πρέπει να βρούμε ανθρώπους που μπορούν να κινητοποιηθούν και να οργανώσουν δράσεις διεθνούς ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Θεωρώ ότι χρειάζεται να οργανωθεί μια ολιγομελής αντιπροσωπεία της παρούσας Επιτροπής που θα αναλάβει την επαφή με εκπροσώπους των Εθνικών Κοινοβουλίων άλλων χωρών. Να υπάρξει συγκεκριμένο σχέδιο που θα αφορά χώρες και πρόσωπα.
- Επαφή με πρεσβείες ξένων χωρών και ανάδειξη του θέματος.
- Δεύτερον, διοργάνωση μιας σειράς κοινών συσκέψεων των αρμόδιων υπηρεσιών των Υπουργείων Εξωτερικών, Πολιτισμού και Παιδείας αλλά και όσων φορέων έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα για να το προσεγγίσουμε πιο ολοκληρωμένα.
- Επαφή με Ειδικούς Εμπειρογνώμονες Ιστορικούς για την εξάντληση όλων των πηγών πληροφόρησης για το που θα αναζητήσουμε περισσότερα στοιχεία. Να μας δώσουν συγκεκριμένες κατευθύνσεις και πληροφορίες για τη συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων στοιχείων σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Να διερευνήσουμε πού μπορεί να φυλάσσονται αρχεία ιστορικής σημασίας και να κάνουμε εκείνες τις ενέργειες για να τα συγκεντρώσουμε.
- Τρίτον, ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης των αρχείων των γερμανικών κατοχικών δυνάμεων που αφορούν την περίοδο 1941-1944 ώστε να περιγραφούν με τον πιο ζωντανό τρόπο
– οι παράνομες αρχαιολογικές ανασκαφές,
– οι καταστροφές και βεβηλώσεις ιστορικών μνημείων
– και η καταστροφή υποδομών, όπως αεροδρόμια, λιμάνια, δρόμοι, γέφυρες και σπίτια
Να στραφούμε στη συγκέντρωση υλικού από Πρωτοδικεία και Εφετεία σχετικά με αγωγές θυμάτων και απογόνων θυμάτων που έχουν κατατεθεί και συζητηθεί.
Χρήσιμα ίσως τα πρακτικά των σχετικών αποφάσεων όπου καταγράφονται μαρτυρίες.
Τέλος, να ζητηθεί η συνδρομή δικηγόρων και Δικηγορικών Συλλόγων με υποβολή ενημερωτικών σημειωμάτων τους, ως προσθετικό υλικό του έργου μας.