Ατρόμητες γυναίκες μάχονται κατά των ναρκωτικών στη Μιανμάρ

Η αδελφή Εστέρ φυλά πλαστικά σακουλάκια γεμάτα με πολύχρωμα χάπια μεθαμφεταμίνης – κοινώς meth – δίπλα στο κρεβάτι της, μαζί με ένα πιστόλι και ένα πλαστικό κουτί με σφαίρες.

“Κατασχέσαμε όλα αυτά τα αντικείμενα μετά από επιδρομές της ομάδας μας σε σπίτια που πουλούσαν ναρκωτικά, κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων”, αναφέρει στον Guardian.

Η αδελφή Εστέρ, μια 60χρονη χριστιανή της μειονότητας Κατσίν στη Μιανμάρ, εξηγεί ότι δεν έχει κάποιο καλύτερο μέρος να αποθηκεύσει τη λεία της.

“Το ασφαλέστερο είναι να τα κρατάμε κοντά μας μέχρι να μπορέσουμε να τα καταστρέψουμε”, αναφέρει.

Η Έστερ δηλώνει έτοιμη να θυσιάσει τη ζωή της προκειμένου να βοηθήσει στην εξάλειψη της κρίσης που καταστρέφει ζωές στην απομακρυσμένη πόλη Σαν της Μιανμάρ, όπου κατοικεί, στα σύνορα με την Κίνα.

Η Έστερ, που εργάζεται ως νοσοκόμα, είναι επικεφαλής του κινήματος Hkam Sha Hpung εναντίον των ναρκωτικών. Το όνομα της ομάδας σημαίνει “εκείνες που δεν ανέχονται την κατάσταση” στη γλώσσα Κατσίν. Η ομάδα αυτοαποκαλείται “ομάδα μητέρων” στα βιρμανέζικα.

Από τις συρράξεις στα ναρκωτικά

Το χωριό της βρίσκεται σε μια περιοχή η οποία μέχρι το 2011 ήταν υπό τον μερικό έλεγχο του Στρατού των Κατσίν για την Ανεξαρτησία (ΚΙΑ), μέχρι την παύση της δεκαεπταετούς εκεχειρίας μεταξύ της ομάδας και του επίσημου στρατού της Μιανμάρ.

Τότε η περιοχή βρέθηκε εν μέσω συρράξεων μεταξύ πολυάριθμων στρατών και έκτοτε έχει καταστεί το κέντρο του παγκόσμιου εμπορίου μεθαμφεταμίνης. Το τμήμα του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το έγκλημα (UNODC) υπολογίζει ότι το meth που παράγεται σε εργαστήρια της νοτιοανατολικής Ασίας, ενδέχεται να αξίζει περισσότερα από 60 δισ. Δολάρια ανά έτος και μεγάλο μέρος αυτής της ποσότητας παράγεται στην πολιτεία Σαν.

Η περιοχή γύρω από το χωριό της Έστερ ελέγχεται εν μέρει από κυβερνητικά στρατεύματα, εν μέρει από τον ΚΙΑ και εν μέρει από μια ένοπλη ομάδα της μειονότητας Παλάουνγκ, που αυτοαποκαλείται Απελευθερωτικός Στρατός των Τα’ανγκ.

Η τοπική οικονομία στηρίζεται παραδοσιακά στη γεωργία, συμπεριλαμβανομένων των καλλιεργειών καλαμποκιού και ρυζιού που στη συνέχεια εξάγονται στην Κίνα. Όμως εξαιτίας της έντασης των συγκρούσεων τα τελευταία χρόνια, το εμπόριο αγροτικών προϊόντων έχει υποχωρήσει μπροστά στην παραγωγή meth.

“Το πρόβλημα των ναρκωτικών επιδεινώνεται ταχύτατα”, υπογραμμίζει η Έστερ.

Σύμφωνα με το UNODC η Μιανμάρ είναι και η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός οπίου στον κόσμο, με μεγάλο μέρος της καλλιέργειας παπαρούνας να πραγματοποιείται στο Σαν. Όμως η συγκεκριμένη δραστηριότητα μειώνεται σταδιακά, καθώς η ζήτηση ηρωίνης υποχωρεί μπροστά στην άνθιση της αγοράς συνθετικών ναρκωτικών.

Πίσω στο 2012, η Έστερ υπολογίζει ότι οι περισσότεροι άνδρες στο χωριό της, όπου κατοικούν περίπου 3000 άτομα, έκαναν χρήση ναρκωτικών.

Ο άνδρας της ήταν ένας από αυτούς.

“Προσπάθησα πολύ σκληρά να τον βοηθήσω. Έφτασα μέχρι και στο να τον κλειδώσω στο δωμάτιό του για αρκετές μέρες. Δυστυχώς, δεν κατάφερα να τον βοηθήσω”.

Το ζευγάρι χώρισε το 2012. Λίγο καιρό αργότερα, η Έστερ ίδρυσε την ομάδα κατά των ναρκωτικών, δημιουργώντας ένα ανεπίσημο κίνημα σε συνεργασία με άλλες συγχωριανές της.

Μόνες τους απέναντι στους εμπόρους

Ορισμένοι από τους άνδρες του χωριού έχουν στρατολογηθεί σε ένοπλες ομάδες, ενώ άλλοι έχουν μεταναστεύσει στην Κίνα για δουλειά. Με την αστυνομία, το στρατό και τις αντάρτικες ομάδες της περιοχής να βρίσκονται μεταξύ των τοπικών αρχών που εμπλέκονται στην βιομηχανία ναρκωτικών, οι γυναίκες νιώθουν ότι πρέπει να συμπληρώσουν τα κενά.

Η Λάσι Χταν, η αντιπρόεδρος της ομάδας, ήταν μία από τις πρώτες που συμμετείχαν σε αυτή. Δύο από τους τρεις γιους της ήταν τότε εθισμένοι στα ναρκωτικά.

“Υποφέραμε όταν βλέπαμε τους αγαπημένους μας να εθίζονται στα ναρκωτικά. Αυτό είναι που μας έφερε κοντά”, τονίζει.

Στην αρχή, η ομάδα βοηθούσε αποκλειστικά τις οικογένειες των μελών της.

“Τους δέναμε και τους κλειδώναμε σε ένα δωμάτιο για εβδομάδες, καμιά φορά ακόμη και για ένα μήνα. Τους προσφέραμε ιατρική περίθαλψη και πίστη στο ότι θα τα καταφέρουν”, λέει η Χταν για την μέθοδο θεραπείας τους, η οποία συμπεριλαμβάνει το σχηματισμό κύκλου γύρω από τα άτομα σε απεξάρτηση και τα τραγούδια με θρησκευτικό περιεχόμενο.

“Ευχαριστώ το Θεό που οι γιοι μου δεν πήγαν στην κόλαση, όμως τώρα εργάζονται στην Κίνα”, αναφέρει.

Σχεδόν μια δεκαετία μετά την ίδρυσή της, η ομάδα πλέον δραστηριοποιείται σε 22 χωριά. Πραγματοποιεί αιφνιδιαστικούς ελέγχους σε αυτοκίνητα που διασχίζου την περιοχή και κάνει επιδρομές στα σπίτια των διακινητών. Οι γυναίκες εκδίδουν πρόστιμα και τα χρήματα πηγαίνουν στην χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων τους.

“Όταν αρνούνται να πληρώσουν το πρόστιμο, καταστρέφουμε την περιουσία τους”, αναφέρει η Χταν, εξηγώντας ότι βάζουν φωτιά στις κατοικίες τους.

Κάποιες φορές, η ομάδα πουλά κατασχεμένα αγαθά στην τοπική αγορά.

“Στην αρχή δεν ήμασταν τόσο αποτελεσματικές, αλλά πλέον είμαστε η μοναδική επιλογή για τους εθισμένους”, σημειώνει.

Ένοπλες ομάδες στην περιοχή προσφέρουν στις γυναίκες ασφάλεια και πληροφορίες για την παραγωγή ναρκωτικών σε περιοχές που ελέγχονται από τους εχθρούς τους. Για παράδειγμα, ο στρατός της Μιανμάρ τις τροφοδοτεί με πληροφορίες για την παραγωγή σε περιοχές που ελέγχει ο ΚΙΑ και το αντίστροφο.

Οι γυναίκες ξέρουν ότι μέχρι ενός σημείου γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης, όμως αυτή η κατάσταση διευκολύνει την αποστολή τους να εξαλείψουν τα ναρκωτικά από την περιοχή.

“Μισή φρατζόλα είναι καλύτερη από καμία”, τονίζει η Έστερ. “Πρέπει να έχουμε καλές σχέσεις με τις ένοπλες ομάδες για να είμαστε ασφαλείς”.

Απειλές για τη ζωή τους

Ακόμη και έτσι, οι γυναίκες συχνά δέχονται απειλές. Μια βόμβα είχε τοποθετηθεί έξω από την πόρτα της Έστερ το 2014. Η Έστερ υποψιάζεται ότι συνδέεται με ένα μέλος του ΚΙΑ, στο σπίτι του οποίου είχε κάνει επιδρομή η ομάδα της.

Η επίσημη διοίκηση της περιοχής δεν μπορεί να κινηθεί ελεύθερα και να επιβάλει τον νόμο, εξαιτίας των ένοπλων ομάδων, όμως οι γυναίκες έχουν αυτή τη δυνατότητα.

Το αμφιλεγόμενο κίνημα Pat Jasan

Το κίνημα των γυναικών υπήρξε έμπνευση για το αμφιλεγόμενο χριστιανικό κίνημα κατά των ναρκωτικών σε όλη την Μιαανμάρ, γνωστό με την ονομασία Pat Jasan.

Στις αρχές του 2014 η Εκκλησία των Βαπτιστών του Κατσίν κάλεσε την Έστερ και την ομάδα της να μοιραστούν την εμπειρία τους σε πολλές πόλεις, μεταξύ των οποίων και η πρωτεύουσα της περιοχής. Μερικούς μήνες αργότερα γεννήθηκε το Pat Jasan, το οποίο έκτοτε έχει γίνει το μεγαλύτερο κίνημα πολιτών κατά των ναρκωτικών στη Μιανμάρ. Οι μέθοδοί του συμπεριλαμβάνουν τις συλλήψεις και τον ξυλοδαρμό των χρηστών ναρκωτικών, τον εξαναγκασμό τους σε στρατόπεδα απεξάρτησης και την αποστολή ομάδων για την καταστροφή χωραφιών με παπαρούνες.

Η προσέγγιση της Έστερ είναι πιο ήπια, όμως δηλώνει ευχαριστημένη από τη δράση τους.

“Κάποιοι μπορεί να τους βρίσκουν κάπως βίαιους. Για εμάς δεν έχει σημασία αν η γάτα είναι λευκή ή μαύρη, φτάνει να πιάνει τα ποντίκια”, λέει.

Όσο αμφιλεγόμενες και αν είναι αυτές οι ομάδες, αποκαλύπτουν την απόγνωση των κοινοτήτων που αισθάνονται ότι η κυβέρνηση δεν φροντίζει για αυτούς. Σε απάντηση για την κορύφωση της κρίσης, ο πρόεδρος της χώρας Γουίν Μιιντ έχει δημιουργήσει μια ομάδα καταπολέμησης ναρκωτικών. Όμως η διαφθορά κυριαρχεί, με τους δημοσιογράφους να αποκαλύπτουν συστηματική δωροδοκία δικηγόρων και πολιτικών.

Έως και το 70% των κρατουμένων που στοιβάζονται στις φυλακές της Μιανμάρ πιστεύεται ότι έχουν καταδικαστεί για αδικήματα που σχετίζονται με τα ναρκωτικά. Όμως οι επιδρομές της αστυνομίας στα εργαστήρια meth σπανίως καταλήγουν σε συλλήψεις και οι βαρώνοι όπως ο Τσε Τσι Λοπ, ο “Ελ Τσάπο της Ασίας” παραμένουν ελεύθεροι.

Η Έστερ πιστεύει ότι η ομάδα της παίζει σημαντικό ρόλο, διατηρώντας καλές σχέσεις με τις τοπικές αρχές και ενίοτε χρησιμοποιώντας ακόμη και κελιά στα αστυνομικά τμήματα για την απεξάρτηση των χρηστών.

Οι περισσότερες γυναίκες, ηλικίας 40 με 50 ετών δεν διστάζουν να διανυκτερεύσουν στη ζούγκλα για να συλλάβουν εμπόρους ναρκωτικών. Στην πραγματικότητα δεν έχουν άλλη επιλογή.

Πηγή: www.theguardian.com