Δημήτρης Κωνσταντόπουλος: “Ερντογάν, Σουλτάνος ή Ευρωπαίος;”

Άρθρο κ. Δημήτρη Κωνσταντόπουλου, Βουλευτή Αιτωλοακαρνανίας της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ΠΑ.ΣΟ.Κ. – ΔΗΜ.ΑΡ. Στην ιστοσελίδα newpost.gr

“Ερντογάν, Σουλτάνος ή Ευρωπαίος;”

Η επικράτηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με αυτό το ισχνό 51,41% στο πρόσφατο δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση στην Τουρκία και την εισαγωγή του προεδρικού συστήματος αποκαλύπτει τον διχασμό που υφίσταται η τουρκική κοινωνία. Πέρα από τα όσα λέχθηκαν και γράφτηκαν κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα περί παρατυπιών, νοθείας και εργαλειακής αντιμετώπισης των κομμάτων, αυτό που πρέπει να μας προβληματίσει περισσότερο απ’ όλα είναι ότι το στρατόπεδο του «Όχι» φάνηκε αδύναμο, ετούτη την κρίσιμη στιγμή, να υπερβεί τα ετερόκλητα στοιχεία του και να ενώσει τις δυνάμεις του απέναντι στον περιορισμό της Δημοκρατίας. Είναι φανερό ότι ακόμη και αν η νίκη καταγραφόταν σ’ αυτό, η πολιτική αστάθεια δεν θα μπορούσε να αποφευχθεί. Είναι ανησυχητικό, ωστόσο, ότι ενώ κατέγραψε δυνάμεις της τάξης του 48,59%, σήμερα πολλοί φοβούνται την πλήρη αποσύνθεσή του σε λίγο καιρό. Ενώ μπορούσε να αναπτύξει ουσιαστική δυναμική, όπως αποτυπώθηκε στην υποχώρηση της επιρροής Ερντογάν στον άξονα Κωνσταντινούπολης- Άγκυρας και σε κοινωνικά στρώματα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, που συμβαίνει για πρώτη φορά στα 14 χρόνια κυριαρχίας του, αυτό παρέμεινε διαιρεμένο και ευάλωτο προς τις «ερντογανικές πρακτικές».

Σε μια χώρα, όμως, που βρίσκεται ακόμη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με τους δυο συμπροέδρους του Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών (HDP), που εκφράζει την κουρδική μειονότητα, να βρίσκονται στη φυλακή, με πάνω από 47.000 κρατούμενους και πάνω από 100.000 απολυμένους από τον Δημόσιο Τομέα, η απώλεια κάθε εξουσίας από το Τουρκικό κοινοβούλιο και η υιοθέτηση του προεδρικού συστήματος αποτελεί ουσιαστικό πλήγμα στη Δημοκρατία. Τόσο γιατί η συγκέντρωση υπερεξουσιών στο πρόσωπο του προέδρου Ερντογάν θα διαμορφώσει τους όρους για ένα νέο σουλτανάτο, όσο γιατί η πιο μορφωμένη και προοδευτική τάξη της Τουρκίας- που σε σημαντικό βαθμό αισθάνεται κοντά στις ευρωπαϊκές αξίες- βρίσκεται, κρατείται και βασανίζεται στις τουρκικές φυλακές. Είναι επικίνδυνο δε το γεγονός ότι ο Ερντογάν εξέλαβε ως λευκή επιταγή αυτό το ισχνό ποσοστό και ήδη προανήγγειλε περαιτέρω εκκαθαρίσεις αλλά και την επαναφορά της θανατικής ποινής.

Έχει πλέον ανοίξει ο δρόμος για την εμβάθυνση του αυταρχισμού και της απολυταρχίας στην Τουρκία. Κάτι τέτοιο βεβαίως δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη τη Δύση και ιδίως την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέσα από την εμβάθυνση, ωστόσο, του αυταρχισμού με την κατάργηση του διαχωρισμού των εξουσιών, την ενίσχυση ενός εθνικιστικού λόγου που καπηλεύεται έννοιες όπως η πατρίδα και η θρησκεία, μέσα από τον ευρωσκεπτικισμό και τον αντιευρωπαϊσμό και κυρίως μέσα από την αμφισβήτηση βασικών δικαιωμάτων, η διολίσθηση σε μια βαθιά διχασμένη κοινωνία αντιμέτωπη με την πολιτική αστάθεια, τη βία και την εσωτερική τρομοκρατία είναι βέβαιη. Σ’ αυτή την πρόκληση η Ευρώπη οφείλει να απαντήσει ξεκάθαρα, αρχίζοντας από την παύση των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία για την προσχώρησή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ταυτόχρονα την παύση κάθε προενταξιακής βοήθειας προς αυτή. Η στάση της Ευρώπης απέναντι στη διολίσθηση της Τουρκίας προς τον αυταρχισμό πρέπει να είναι σαφής και να αποτελέσει παρακαταθήκη για το μέλλον. Η Τουρκία, από την πλευρά της θα πρέπει να ξεκαθαρίσει εάν θέλει να ανήκει στην Ευρώπη ή στην Ανατολία. Αν η επιθυμία της είναι να συμμετάσχει στην ευρωπαϊκή συμμαχία, θα πρέπει να σέβεται τις κοινές αξίες των κρατών μελών και να δεσμευτεί ότι θα τις προαγάγει, όπως επίσης να πληροί τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται ο σεβασμός της καλής γειτονίας και η σταθερότητα των θεσμών που εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα δικαιώματα του ανθρώπου και τον σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων. Όπως επίσης θα πρέπει να σέβεται το διεθνές δίκαιο, να αναγνωρίζει και να τηρεί τις Συμφωνίες, να σέβεται ότι η Κύπρος είναι μέλος των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να μην ενεργεί μονομερώς και να σταματήσει τις εμπρηστικές πράξεις, τις τεχνητές εντάσεις και τις επιθετικές δηλώσεις αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο. Να διασαφηνίσει, δηλαδή, η Τουρκία και ο κ. Ερντογάν εάν είναι έτοιμοι να εκπληρώσουν τα προενταξιακά κριτήρια και να αφήσουν πίσω τους όλα τα αναθεωρητικά επεκτατικά σχέδια για να προσχωρήσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Με άλλα λόγια να ξεκαθαρίσει ο κ. Ερντογάν εάν θέλει να είναι Σουλτάνος ή Ευρωπαίος.