Εκτάκτως στο Δικαιοσύνης οι διευθυντές φυλακών

«Καμένη γη», «τρομακτικό τοπίο», εκεί που οι ισχυροί αλωνίζουν καθιστώντας κολαστήριο τη ζωή άλλων, έσχατη έκπτωση κάθε έννοιας ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ετσι ταυτοποιούν οι έχοντες γνώση, εμπειρία και άποψη την εικόνα των ελληνικών φυλακών. Τι άλλο να συμβεί; Εκτακτη σύσκεψη συγκαλεί το υπουργείο Δικαιοσύνης με τους διευθυντές φυλακών όλης της χώρας για την αποκρυστάλλωση της εφιαλτικής κατάστασης που έχει υπερβεί κάθε όριο.

Η άγρια δολοφονία του Αλβανού κρατουμένου έφερε (εκ νέου) στην επιφάνεια την πραγματικότητα της μεγαλύτερης φυλακής στη χώρα, του Κορυδαλλού, αποκαλύπτοντας ότι πίσω από τα κάγκελα υπερισχύουν οι κανόνες των σκληρών και των αδίστακτων κακοποιών. (Σημειώνεται ότι την Παρασκευή, άλλος κρατούμενος, 55χρονος Ελληνας, βρέθηκε νεκρός στο κελί του· πιθανολογείται από χρήση ναρκωτικών.)

Τέτοιας έντασης ήταν η βία που οδήγησε στη στυγερή δολοφονία του Αλβανού από συγκατηγορουμένους του σε αποτρόπαια εγκλήματα, όπως η δολοφονία του δικηγόρου Μιχάλη Ζαφειρόπουλου, ώστε οι φύλακες που ήταν παρόντες χρειάστηκε να πάρουν ηρεμιστικά χάπια από το νοσοκομείο της φυλακής για να συνέλθουν από το σοκ.

 

Είχαν προειδοποιήσει

Το περιστατικό της άγριας δολοφονίας επιβεβαίωσε τις προειδοποιήσεις σωφρονιστικών, που είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τη δράση των συμμοριών μέσα στον Κορυδαλλό και είχαν μιλήσει από καιρό δημόσια, ότι κάποια στιγμή θα υπάρξουν θύματα. Ομως η πραγματικότητα που αναδύθηκε με τη στυγερή δολοφονία της περασμένης εβδομάδος ξεπέρασε κάθε πρόβλεψη. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Σπύρος Καρακίτσος, μιλώντας στην «Κ», περιγράφει την κατάσταση των φυλακών Κορυδαλλού με τη φράση «καμένη γη», ενώ ο επί χρόνια γενικός γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης Ευτύχης Φυτράκης, που γνωρίζει τις φυλακές όσο λίγοι, αναφερόμενος στον Κορυδαλλό, χρησιμοποιεί τη φράση «η φυλακή που είναι η μητέρα της βίας».

Σημάδια διάλυσης είναι πως τα τελευταία χρόνια στον Κορυδαλλό έχουν υπάρξει μέχρι και περιστατικά απαγωγών κρατουμένων μέσα στη φυλακή. Κρατούμενοι έχουν απαγάγει άλλους κρατουμένους ζητώντας λύτρα από τους συγγενείς τους, ενώ συμμορίες αδίστακτων κακοποιών εκμεταλλεύονται ανοικτά κρατουμένους που θεωρούνται –και είναι– αδύναμοι, καθώς και ευκατάστατους που για διάφορους λόγους παραβατικότητας είναι στη φυλακή.

Η περίπτωση του Ιωάννη Σμπώκου, στενού συνεργάτη του Ακη Τσοχατζόπουλου, έγκλειστου στον Κορυδαλλό που είχε καταγγείλει στη Δικαιοσύνη εκβιαστικές πρακτικές από γνωστούς βαρυποινίτες –είχαν βάλει βόμβα στο σπίτι της αδελφής του–, δεν είναι η μόνη.

Το παλαιότερο μακελειό μεταξύ σκληρών ομάδων αλλοδαπών μέσα στον Κορυδαλλό, που οδήγησε στη δολοφονία δύο Πακιστανών, οφειλόταν στην ομηρία άλλου κρατουμένου, για τον οποίο υπήρχαν πληροφορίες ότι έχει χρήματα η οικογένειά του, με συνέπεια να αποτελέσει αντικείμενο διεκδίκησης μεταξύ αντίπαλων συμμοριών.

Η κατάσταση στον Κορυδαλλό, που φαίνεται πια να είναι εκτός ελέγχου σε θέματα ασφάλειας των κρατουμένων, περιγράφεται συχνά στις ανακοινώσεις των σωφρονιστικών υπαλλήλων, ενώ φύλακες που διατηρούν για ευνόητους λόγους την ανωνυμία τους μιλούν στην «Κ» για «τρομακτικό τοπίο», όπου οι ισχυροί αλωνίζουν, οι αδύναμοι κρατούμενοι είναι στο έλεός τους και στην κυριαρχία τους και «οι ξυλοδαρμοί και οι θάνατοι είναι συχνό φαινόμενο». Στην ερώτηση «θάνατοι από ποια αιτία;» απαντούν ότι «υπάρχουν αυτοκτονίες, δεν αντέχουν πολλοί τη βία και τους εξευτελισμούς, γι’ αυτό έχουμε κρεμασμένους μέσα στη φυλακή»! Τι έφταιξε όμως και οι φυλακές –κυρίως ο Κορυδαλλός– έφθασαν στο σημείο να αποτελούν «κολαστήρια» για τους αδύναμους κρατουμένους και φέουδα για τις συμμορίες και τους σκληρούς κακοποιούς; O γενικός γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής του υπουργείου Δικαιοσύνης Ευ. Φυτράκης υπεραμύνεται των προσπαθειών που έγιναν τα τελευταία χρόνια να βελτιωθεί η κατάσταση μέσα στις φυλακές, αλλά αναγνωρίζει πως «ο Κορυδαλλός είναι μια φυλακή του 1960 με τεράστια προβλήματα» και αναφέρει «πως απαιτούνται 200 εκατ. ευρώ, χρήματα που δεν υπάρχουν, για γίνουν ουσιαστικές αλλαγές στο σωφρονιστικό σύστημα κυρίως σε θέματα ασφάλειας», ενώ προσθέτει πως «όταν η χώρα είχε ευημερία και χρήμα, δυστυχώς δεν έγινε τίποτα».

Η επισήμανσή του, ότι το πρόβλημα των φυλακών δεν είναι τωρινό, βρίσκει σύμφωνους τους πάντες. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Σπύρος Καρακίτσος, γνώστης της ζοφερής κατάστασης, υποστηρίζει πως «οι περισσότεροι υπουργοί εννοούσαν, όταν έλεγαν ασφάλεια της φυλακής, το ύψος της μάνδρας και πόσοι θα είναι οι εξωτερικοί φρουροί. Δεν είχαν –και δεν έχουν ακόμα καταλάβει– ότι ασφάλεια σημαίνει πρώτα απ’ όλα να μην υπάρχει εκμετάλλευση κρατουμένων από άλλους κρατουμένους. Να μην ισχύει μέσα στη φυλακή ο νόμος των ισχυρών».

Το ανέλεγκτο της κατάστασης στις φυλακές Κορυδαλλού, «απόλυτη βία» όπως τη χαρακτηρίζει ο προκάτοχος του κ. Φυτράκη, Μαρίνος Σκανδάμης, θέτει σε κίνδυνο όχι μόνον την ασφάλεια των κρατουμένων αλλά και των φυλάκων. Οι άνθρωποι φοβούνται, τρέμουν για τη ζωή τους και την οικογένειά τους και δεν είναι τυχαίο πως δεν «θέλουν να μείνουν στις φυλακές», ενώ το υπουργείο καταβάλλει προσπάθειες, κάπως να συγκρατηθεί το ρεύμα φυγής και να ενισχυθεί ο αριθμός τους για να μπορέσουν, όσο μπορούν, να ελέγξουν τα πράγματα.

 

Προβλήματα στο απροχώρητο

Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στο προσωπικό των σωφρονιστικών υπαλλήλων είναι πως 500 άτομα που πήγαν να εργαστούν στις φυλακές από τη Δημοτική Αστυνομία, όταν είχε καταργηθεί, φεύγουν το αργότερο το προσεχές δίμηνο, αφήνοντας πίσω προβλήματα ακόμα μεγαλύτερα από τα ήδη υπάρχοντα.

Η πρόβλεψη για τοποθετήσεις νέων φυλάκων από τους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ δεν φαίνεται μέτρο ικανό για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα, που φθάνουν στο απροχώρητο, καθώς στον Κορυδαλλό, για παράδειγμα, ένας ή δύο φύλακες έχουν την ευθύνη για 300 ή 500 κρατουμένους! Οσο για τα ευρωπαϊκά στάνταρ, καλύτερα ας μην γίνεται λόγος. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές φυλακές ένας φύλακας αντιστοιχεί σε πέντε κρατουμένους και επιπλέον είναι εξοπλισμένος με σύγχρονα μέσα, τα οποία εδώ μας είναι άγνωστα.

Οσοι γνωρίζουν τις φυλακές και έχουν ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα, βρίσκουν τη λύση κυρίως στην αξιοποίηση μέσων που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία και έχουν εφαρμοστεί επιτυχώς στο εξωτερικό. Για παράδειγμα, οι κάμερες που φέρουν οι φύλακες, οι οποίες «σαρώνουν» ό,τι βλέπουν μέσα στη φυλακή και το υλικό τους επεξεργάζεται ειδική ομάδα ασφάλειας, προλαμβάνοντας περιστατικά βίας κατά κρατουμένων και κατά φυλάκων, μέτρο που στις αγγλικές φυλακές έχει ήδη αποδώσει. Επίσης ανιχνευτές εδάφους, που δεν κοστίζουν, στον περίβολο της φυλακής για την αποτροπή αποδράσεων και πολλά άλλα. Και βεβαίως, περισσότερο προσωπικό.

Προς την κατεύθυνση αυτή, έστω και τώρα, ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου εξήγγειλε μέτρα και προσλήψεις, ενώ την προσεχή Τρίτη καλεί στο υπουργείο όλους τους διευθυντές των φυλακών της χώρας για να αποτυπωθεί η κατάσταση. Αλλωστε τα κρούσματα βίας κατά των σωφρονιστικών υπαλλήλων, που έφθασαν μέχρι του σημείου κρατούμενοι να τους ξεγυμνώνουν, δεν είναι λίγα και διαρκώς πληθαίνουν.

Και προφανώς δεν αρκούν ούτε τα λόγια ούτε κάποια μέτρα –που ελήφθησαν τελευταία– για τη βελτίωση της ζωής των κρατουμένων, όπως σχολεία και άλλα. Οι κρατούμενοι, αυτό λένε όλοι, πρώτα πρέπει να είναι ασφαλείς. Να μην κινδυνεύει η ζωή και η αξιοπρέπειά τους, να μην είναι έρμαιο των σκληρών και των αδίστακτων που είναι οι λίγοι.

kathimerini.gr