Eξωτερική πολιτική και δημοκρατία

Κάτι η Αγία Σοφία, λίγο η αδιανόητη για τα δεδομένα του ΝΑΤΟ ρήξη ανάμεσα σε Γαλλία και Τουρκία, ακόμα χειρότερα τα πολιτικά συστήματα (ανά την Ευρώπη και όχι μόνο στην Ελλάδα), απομακρύνουν ξανά από τη μεγάλη εικόνα των τελευταίων ετών. Η περιορισμένη, τοπική εστίαση παρουσιάζει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ως έναν σκληρό παίκτη, ο οποίος έχει «ξεφύγει» από τα κοινώς αποδεκτά όρια της άσκησης πολιτικής μέσα σε ένα ορισμένο μπλοκ – αυτό που η Δύση είχε δημιουργήσει από τα τέλη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και έπειτα.

Αυτό που αδυνατούν να αντιληφθούν οι ευρωπαϊκές ηγεσίες είναι ότι η Αγκυρα δεν κινείται με βάση τις ισορροπίες αυτού του συστήματος. Πρόκειται για ένα σύστημα πολλαπλώς ξεπερασμένο, με την πλέον ισχυρή σταθερά του σε φάση ενδόρρηξης.

Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν μια κοινωνική κρίση, καθώς έχουν έλθει στην επιφάνεια όλες οι αντιφάσεις που χαρακτήριζαν την εσωτερική ισορροπία, μια σκληρή οικονομική κρίση, όπως και ο υπόλοιπος πλανήτης λόγω της πανδημίας, και μια πολιτική κρίση με ευρισκόμενο στο επίκεντρό της τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και την απολύτως ορατή αδυναμία του παραδοσιακού φιλελεύθερου κατεστημένου της Ουάσιγκτον, ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος τον ερχόμενο Νοέμβριο.

Είναι απολύτως σαφές ότι η Δύση έχει εισέλθει σε μια φάση στην οποία μια κάποια δόση αυταρχισμού είναι ανεκτή. Αλλωστε, διερωτώνται οι «επαΐοντες», πότε μια χώρα όπως η Τουρκία κυβερνιόταν από «δυτικού τύπου δημοκρατία»; Βέβαια, μια ματιά στην ευρύτερη γεωγραφική περιφέρεια της Ελλάδας θα δείξει ότι η «δυτικού τύπου δημοκρατία» είναι συνολικά υπό πίεση στο σύνολο της Ευρώπης. Αλλωστε, στην καρδιά της Ευρώπης έχουν αναδυθεί φαινόμενα τύπου Ορμπαν, ενώ αν κάποιος παρατηρήσει προσεκτικά πιο ειδικά θέματα, όπως π.χ. η ελευθερία του Τύπου, θα καταλάβει ότι το πρόβλημα δεν περιορίζεται στα όρια της Ουγγαρίας.

Αυτή η σταδιακή αποδοχή ότι η πολιτική μπορεί να είναι και «ολίγον αυταρχική» συνδέεται άμεσα με την παράλληλη αντίληψη ότι η ισχύς και η κεκαλυμμένη ή και ευθεία στρατιωτική απειλή αποτελούν θεμιτά όπλα χάραξης εξωτερικής πολιτικής. Είναι απολύτως σαφές ότι ο κ. Ερντογάν έχει αντιληφθεί αυτόν τον αργό, αλλά σταθερό εκφυλισμό της δυτικού τύπου δημοκρατίας και προχωρεί στα σχέδιά του όντας βέβαιος ότι τα αντανακλαστικά της Δύσης είναι πλέον πολύ πιο αργά και πολύ πιο επιλεκτικά.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΕΔΟΣ

https://www.kathimerini.gr/