Ναύπακτος: O Μ. Λεοτσινίδης για την ποιότητα των νερών κολύμβησης

Με αφορμή δημοσιεύματα σχετικά με τις μετρήσεις στα παράκτια ύδατα της Ψανής και του Γριμπόβου της Ναυπάκτου, προκειμένου να υπάρξει ακριβής πληροφόρηση και να αποκατασταθεί η αλήθεια, θα ήθελα να επισημάνω τα εξής:

1. Η παρακολούθηση της ποιότητας των παράκτιων υδάτων διενεργείται από το Εργαστήριο Υγιεινής με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον υπογράφοντα, ανελλιπώς τα τελευταία 15 έτη, στα πλαίσια σχετικής προγραμματικής σύμβασης με τη ΔΕΥΑ Ναυπακτίας. Επομένως οι όποιες μετρήσεις δε γίνονται με «παραγγελία» της ΔΕΥΑΝ, αλλά είναι προγραμματισμένες και συστηματικές.
2. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για δειγματοληψίες θαλάσσιου νερού, που εκδόθηκαν από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας στα πλαίσια του επιχειρησιακού προγράμματος «Ολυμπιακοί Αγώνες 2004-Υγεία», η δειγματοληψία θαλάσσιου νερού από ακτές κολύμβησης μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε από την παραλία, είτε από τη θάλασσα με χρήση πλωτού μέσου (βάρκα). Συγκεκριμένα, οι οδηγίες αναφέρουν:

«Δειγματοληψία από παραλίες.  Τα σημεία δειγματοληψίας πρέπει να είναι επακριβώς καθορισμένα και τα ίδια σε όλη την κολυμβητική περίοδο…..Πρέπει να λαμβάνουμε δείγματα του νερού 20-30 cm κάτω από την επιφάνεια, από εκεί όπου το βάθος της θάλασσας είναι ένα μέτρο…….

Δειγματοληψία από θάλασσα (με βάρκα). Όταν γίνονται δειγματοληψίες από ρηχά νερά, πρέπει να αποφεύγουμε την ανατάραξη του ιζήματος από το δειγματολήπτη, πλοίο, άγκυρα κ.τ.λ. στο ελάχιστο…..»

Οι δειγματοληψίες στις θαλάσσιες περιοχές Γριμπόβου και Ψανής πραγματοποιούνται και με τις δύο μεθόδους, δηλαδή είτε με πλωτό μέσο που διατίθεται από το Λιμενικό Σώμα, είτε από την ακτή με τη χρήση ειδικού δειγματολήπτη και σε σημεία όπου το βάθος της θάλασσας είναι ένα μέτρο τουλάχιστον.

3. Στις δειγματοληψίες παρίστανται πάντοτε εκπρόσωπος της ΔΕΥΑΝ, και συγκεκριμένα η κ. Ξανθή Δημητρέλη, Χημικός, η οποία έχει εκπαιδευτεί στο παρελθόν στο Εργαστήριο Υγιεινής σχετικά με τη μεθοδολογία δειγματοληψιών και αναλύσεων. Επίσης παρίσταται πάντα εκπρόσωπος του Εργαστηρίου Υγιεινής, και συγκεκριμένα η κ. Ελένη Σαζακλή, Χημικός, κάτοχος master στην «Περιβαλλοντική Ανάλυση» και διδακτορικού στην Περιβαλλοντική Μικροβιολογία, η οποία είναι ερευνήτρια στο Εργαστήριο από 15ετίας και τελευταία με την ιδιότητα της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας με βάση το Π.Δ. 407/80.

Προφανώς, οι όποιες αιχμές στο σχετικό δημοσίευμα για την εγκυρότητα της δειγματοληψίας της 5/7/2017, θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν υπήρχε ακριβής πληροφόρηση.

Επί της ουσίας…

Στη συγκεντρωτική έκθεση του Εργαστηρίου Υγιεινής που έχει υποβληθεί στη ΔΕΥΑΝ το 2016 και αφορά μετρήσεις της περιόδου 2011-2015, συμπερασματικά αναφέρεται ότι ενώ τα παράκτια ύδατα της Ψανής δεν παρουσιάζουν προβλήματα όσον αφορά στο μικροβιακό φορτίο, αυτά του Γριμπόβου παρουσιάζουν έντονες διακυμάνσεις και σε συγκεκριμένα σημεία υπερβάσεις.

Το πρόβλημα στο Γρίμποβο είναι γνωστό και οφείλεται στην ύπαρξη αγωγών ομβρίων μέσω των οποίων είναι δυνατόν να εκβάλλονται περιοδικώς είτε όμβρια είτε απόβλητα από παράνομες συνδέσεις. Το θέμα το γνωρίζει η ΔΕΥΑΝ και κατά δήλωσή της προσπαθεί να αντιμετωπίσει το θέμα.

Όσον αφορά στις μετρήσεις του 2016 και 2017 παρατίθενται συγκεντρωτικά στον πίνακα 1.

Πίνακας 1. Αποτελέσματα ελέγχου παράκτιων υδάτων Ναυπάκτου

			Κολοβακτηρίδια	Εντερόκοκκοι
		Μέθοδος ανάλυσης	APHA 9222 B.	APHA 9230 C.
Ημερομηνία	Κωδ. Δείγμ.	Προέλευση δείγματος
7/6/2016	Χ8719-Ν	Γρίμποβο – Ναυτικός Όμιλος	109	4
7/6/2016	Χ8720-Ν	Γρίμποβο – Ξενοδοχείο «Le Panto»	93	26
7/6/2016	Χ8721-Ν	Γρίμποβο – «Ξενία»	>500	>200
7/6/2016	Χ8722-Ν	Ψανή – Καφέ «Viva Mare»	171	27
7/6/2016	Χ8723-Ν	Ψανή – 1ο Γυμνάσιο	143	25
7/6/2016	Χ8724-Ν	Ψανή – Πλαζ	222	32
6/7/2016	Χ8757-Ν	Γρίμποβο – Ναυτικός Όμιλος	61	6
6/7/2016	Χ8758-Ν	Γρίμποβο – Ξενοδοχείο «Le Panto»	32	4
6/7/2016	Χ8759-Ν	Γρίμποβο – «Ξενία»	71	10
6/7/2016	Χ8760-Ν	Ψανή – Καφέ «Viva Mare»	64	6
6/7/2016	Χ8761-Ν	Ψανή – Γαλάζια Σημαία	348	46
6/7/2016	Χ8762-Ν	Ψανή – Πλαζ	241	28
2/8/2016	Χ8875-Ν	Γρίμποβο – Ναυτικός Όμιλος	9	3
2/8/2016	Χ8876-Ν	Γρίμποβο – Ξενοδοχείο «Le Panto»	7	0
2/8/2016	Χ8877-Ν	Γρίμποβο – «Ξενία»	5	3
2/8/2016	Χ8878-Ν	Ψανή – Πλαζ	6	1
2/8/2016	Χ8879-Ν	Ψανή – Γαλάζια Σημαία	8	4
2/8/2016	Χ8880-Ν	Ψανή – Καφέ «Wave»	7	2
6/6/2017	Χ9217-Ν	Ψανή – Καφέ «Wave»	87	22
6/6/2017	Χ9218-Ν	Ψανή – Γυμνάσιο, Γαλάζια Σημαία	73	29
6/6/2017	Χ9219-Ν	Ψανή – Πλαζ	268	39
6/6/2017	Χ9220-Ν	Γρίμποβο – «Ξενία»	281	76
6/6/2017	Χ9221-Ν	Γρίμποβο – Ξενοδοχείο «Le Panto»	6	0
6/6/2017	Χ9222-Ν	Γρίμποβο – Ναυτικός Όμιλος	6	1
5/7/2017	Χ9329-Ν	Ψανή – Πλαζ	66	4
5/7/2017	Χ9330-Ν	Ψανή – Γυμνάσιο, Γαλάζια Σημαία	69	6
5/7/2017	Χ9331-Ν	Ψανή – Φλοίσβος	63	11
5/7/2017	Χ9332-Ν	Γρίμποβο – «Ξενία»	22	1
5/7/2017	Χ9333-Ν	Γρίμποβο – Ξενοδοχείο «Le Panto»	16	2
5/7/2017	Χ9334-Ν	Γρίμποβο – Ναυτικός Όμιλος	4	1

 

Τα όρια που έχουν θεσπιστεί για την καταλληλότητα των νερών για κολύμβηση στην Ελλάδα αναφέρονται στην Κοινή Υπουργική Απόφαση 8600/416/Ε103 (ΦΕΚ 356/τ.βΔ/26-2-2009) «Ποιότητα και μέτρα διαχείρισης των υδάτων κολύμβησης» και παρουσιάζονται στον πίνακα 2.

 

Πίνακας 2. Κριτήρια αξιολόγησης ποιότητας υδάτων κολύμβησης και αντίστοιχος χαρακτηρισμός.

Κολοβακτηρίδια (CFU/100 mL)	Εντερόκοκκοι (CFU/100mL)	Ποσοστό επί των δειγμάτων	Χαρακτηρισμός
≤ 250	≤ 100	95%	Εξαιρετική ποιότητα
≤ 500	≤ 200	95%	Καλή ποιότητα
≤ 500	≤ 185	90%	Επαρκής ποιότητα
>500	>185	90%	Ανεπαρκής ποιότητα

 

Όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα (και όπως αναμένεται) παρουσιάζονται διακυμάνσεις στο μικροβιακό φορτίο. Βεβαίως, οι δύο τελευταίες μετρήσεις (του 2017) έδειξαν βελτίωση. Επισημαίνεται εδώ ότι το τελικό συμπέρασμα για την ποιότητα των θαλάσσιων υδάτων εξάγεται από την συν-εκτίμηση όλων των μετρήσεων. Τονίζεται ότι το βασικό πρόβλημα στο Γρίμποβο εντοπίζεται έμπροσθεν του «Ξενία», καθότι υπάρχει αγωγός ομβρίων που εκβάλλει περίπου 50 μέτρα από την ακτή. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που καταβάλλεται προσπάθεια να χρησιμοποιείται σκάφος για τη δειγματοληψία, όποτε αυτό είναι εφικτό, ώστε να εκτιμάται το φορτίο στην πηγή της μόλυνσης.

Παραμένω στη διάθεσή σας για οιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση.

 

Μιχάλης Λεοτσινίδης

Καθηγητής Υγιεινής

Διευθυντής Εργ. Υγιεινής

Ιατρικού Τμήματος

Πανεπιστημίου Πατρών