Η συμφωνία-εθνική ήττα υποθηκεύει το ειρηνικό μέλλον της Ελλάδας

Ναι, το θέμα με τα Σκόπια έπρεπε να λυθεί. Όχι έτσι όμως. Έχουμε μια κακή συμφωνία. Όχι για το νέο όνομα της χώρας, το Βόρεια Μακεδονία. Αλλά για το θέμα της υπηκοότητας και, δευτερευόντως, της γλώσσας.

Λένε διάφοροι ότι το “κρατίδιο των Σκοπίων” δεν είναι απειλή για την Ελλάδα επειδή είναι μικρό κράτος. Δεν είναι έτσι ακριβώς όμως. Όχι επειδή η FYROM είναι στρατιωτική απειλή, αλλά λόγω της σύνθεσης του πληθυσμού στην Ελληνική Μακεδονία.

Εμείς οι νότιοι, της “παλιάς Ελλάδας” που λένε, δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε την κοινωνική και εθνοφυλετική δυναμική στα βόρεια της χώρας μας. Έχουμε μάθει να είμαστε όλοι χριστιανοί ορθόδοξοι, ομόγλωσσοι και με την ίδια εθνική συνείδηση χωρίς δεύτερη σκέψη. Δεν ισχύει όμως αυτό στην Ελληνική Μακεδονία.

Όποιος έχει πάει στη Μακεδονία και δεν περιορίστηκε σε μια βαρκάδα στην Πρέσπα και μια βουτιά στα Πόζαρ αλλά μπήκε σε διαδικασία να καταλάβει την δυναμική της τοπικής κοινωνίας καταλαβαίνει τι εννοώ.

Μεγάλο τμήμα του πληθυσμού στην Ελληνική Μακεδονία μιλά Σλάβικα όπως και στη FYROM. Αναφέρεται στα κανάλια της FYROM ως “δικά μας” και στη γειτονική χώρα ως “μέσα”. Είναι δε γνωστό ότι γίνεται πόλεμος σε κάθε εκλογή ΔΣ πολιτιστικού συλλόγου μεταξύ Ελληνόφωνων και Σλαβόφωνων Ελλήνων Μακεδόνων για το τι “εθνικό καπέλο” θα φορέσει ο σύλλογος.

Είναι τόσος ο διχασμός του τοπικού πληθυσμού μεταξύ Σλαβόφωνων και Ελληνόφωνων που σε πολλά πανηγύρια παίζουν τα όργανα χωρίς να τραγουδούν. Όλη νύχτα πανηγύρι ορχηστρικό, χωρίς στίχους. Για να αποφύγουν τη σύγκρουση μεταξύ των δύο ομάδων, χορεύουν στα μουγκά. Αν ακουστούν λόγια έχει προηγηθεί συμφωνία στο ΔΣ του συλλόγου που διοργανώνει το πανηγύρι. Όλα αυτά καλά μέχρι να φτάσει τρεις το πρωί, να έρθει η Σλαβόφωνη παρέα από το διπλανό χωριό που έχει πιεί, να παραγγείλει το «Άι Άι Κατερίνα» στα σλάβικα και να βγουν οι καραμπίνες. Μεταφέρω πραγματικά γεγονότα που έζησα και που πιστέψτε με, είναι συνήθη στη βόρεια Ελλάδα.

Οι διαφορετικές ταυτότητες του Ελληνικού πληθυσμού της Μακεδονίας είναι ένας μύλος στον οποίο ρίχνουν «νερό» διάφοροι θεσμικοί και μη θεσμικοί παράγοντες, τόσο Ελληνικοί όσο και ξένοι. Όπου νερό γράψτε ευρώ, δολάριο, λίρα κλπ. Το Ουράνιο Τόξο δεν είναι παλιά ιστορία, στις μέρες μας ήταν που ο Σλάβικος εθνικισμός στην Ελλάδα βρήκε πολιτικό μέσο έκφρασης με χαρακτηριστικά κινήματος. Δεν υπάρχει περίπτωση δε να βρεθείς στη βόρεια Ελλάδα ή εντός της FYROM και να μην σε προσεγγίσει πράκτορας. Αληθινός πράκτορας, δηλαδή πληροφοριοδότης που ψαρεύει και μαθαίνει ποιος είσαι και τι κάνεις. Στην πόλη των Σκοπίων θα εκπλαγείτε πόσοι «πρόθυμοι» ντόπιοι υπάρχουν να σε βοηθήσουν όταν θα σε κλέψει στα ρέστα ο πιτσιρικάς που σου πουλάει φτηνά γυαλιά ηλίου. Ντόπιοι που μιλάνε σπαστά Ελληνικά και «δούλευαν στην Ελλάδα στην οικοδομή». Έχετε δει πολλούς Σλαβομακεδόνες να δουλεύουν οικοδομή στην Ελλάδα; Άσε δε πως αντιδρούν οι «ντόπιοι» Μακεδόνες, ανεξάρτητα αν είναι ελληνόφωνοι ή σλαβόφωνοι, όταν ακούνε για τους Πόντιους που ζουν στη Μακεδονία.

Ο διχασμός έχει ξεκινήσει λίγο μετά την σύσταση του Ελληνικού κράτους γύρο στο 1860. Από την εποχή της Βουλγαρικής Εξαρχίας δηλαδή που ουσιαστικά δίχασε τους ελληνόφωνους και σλαβόφωνους ορθόδοξους χριστιανούς στην προσπάθεια επέκτασης της επιρροής του βουλγαρικού κλήρου στις μεικτές περιοχές της Μακεδονίας. Η Ρωσία θέλοντας να δημιουργήσει ένα υποχείριο στα Βαλκάνια στήριξε μέσω της θεωρίας του πανσλαβισμού τη μεγάλη Βουλγαρία, η Οθωμανική αυτοκρατορία προκάλεσε διχασμό μεταξύ των ομόδοξων ορθόδοξων χριστιανών παραχωρώντας προνόμια στον βουλγαρικό κλήρο και η Ελλάδα αντέδρασε σε όλα αυτά με ό,τι τρόπο μπορούσε.

Τον παραπάνω εθνοφυλετικό διχασμό ενίσχυσε η αντιμετώπιση που επιφύλαξε το Ελληνικό κράτος στους σλαβόφωνους Έλληνες Μακεδόνες από τον εμφύλιο και μετά. Διώξεις, οικογένειες χωρισμένες στα δύο μεταξύ Ελλάδας και FYROM, βιαιοπραγίες και γενικά για πολλά χρόνια καλλιεργήθηκε από το Ελληνικό κράτος ο διχασμός μεταξύ Ελληνόφωνων και Σλαβόφωνων στη βάση των πολιτικών διώξεων. Τον δικό της ρόλο έπαιξε και η εγκατάσταση ελληνοποντίων στην Ελληνική Μακεδονία σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της Ελληνικής εθνικής συνείδησης στην περιοχή.

Τι να καταλάβει από αυτά τα ζητήματα εθνικής ταυτότητας και συνείδησης ο Πελοποννήσιος ή ο Ρουλεμιώτης; Εμείς εδώ μιλάμε την ίδια γλώσσα, χορεύουμε όλοι τον Ήλιο και την Ιτιά και κάνουμε τον σταυρό μας με τον ίδιο τρόπο. Η Μακεδονία όμως είναι μια εντελώς διαφορετική περίπτωση…

Αυτή η εθνοφυλετική συνείδηση που χαρακτηρίζει μέρος του πληθυσμού της Ελληνικής Μακεδονίας καθώς και ο διχασμός μεταξύ ελληνόφωνων και σλαβόφωνων Ελλήνων Μακεδόνων είναι η απειλή που ενισχύει η αναγνώριση Μακεδονικής ιθαγένειας και Μακεδονικής γλώσσας. Η Μακεδονική εθνική ταυτότητα εμφανίζεται ως μία και ενιαία δημιουργώντας εκ των πραγμάτων ένα πεδίο αλυτρωτισμού: πως ξεχωρίζει ο Μακεδόνας της Ελληνικής Μακεδονίας από τον Μακεδόνα της Βόρειας Μακεδονίας; Μακεδόνες και οι δύο, άρα έχουν την ίδια εθνική ταυτότητα; Αν προσθέσουμε στην εξίσωση ότι οι σλαβόφωνοι Έλληνες Μακεδόνες μιλάνε την «Μακεδονική» γλώσσα, δημιουργείται ένα εκρηκτικό υπόβαθρο. Ερώτημα το οποίο έχει ιδιαίτερη βαρύτητα σε ένα περιβάλλον όπως αυτό της Ελληνικής Μακεδονίας όπου ο «εθνικός αυτοπροσδιορισμός» έχει γεννήσει τάσεις, διχασμού, διακρίσεων, αυτονόμησης και απόσχισης που πρόσφατα εκφράστηκαν και εκλογικά.

Αυτός είναι ο λόγος που ο κ. Τσίπρας χάλκευσε ένα νέο όρο, αυτόν της «ελληνομακεδονικής» ταυτότητας. Όρος επίσης προβληματικός αφού υποδεικνύει ότι οι «ελληνομακεδόνες» έχουν διαφορετική ταυτότητα από τους υπόλοιπους Έλληνες. Αφού οι υπήκοοι της Βόρειας Μακεδονίας δεν είναι Σλαβομακεδόνες άλλα Μακεδόνες, οι δικοί μας πρέπει να ονομαστούν αλλιώς. Και αφού αυτοί μιλάνε Μακεδονικά και όχι Σλαβομακεδόνικα, οι δικοί μας μιλάνε «Ελληνομακεδόνικα». Να πως δημιουργείται η βάση μιας διαφορετικής εθνοφυλευτικής ταυτότητας εντός του Ελληνικού πληθυσμού…

Εν ολίγοις, αν οι υπήκοοι της Βόρειας Μακεδονίας ήταν Σλαβομακεδόνες στην ιθαγένεια και ομιλούσαν την Σλαβομακεδονική, θα είχαμε τη βάση μιας καλής συμφωνίας. Με την υπάρχουσα συμφωνία το όνομα μιας περιφέρειας της Ελλάδας χρησιμοποιείται για τον εθνικό προσδιορισμό του λαού άλλης χώρας. Επομένως η χωρίς εθνικό προσδιορισμό υπηκοότητα και γλώσσα ως Μακεδονική δημιουργούν πεδίο καλλιέργειας αποσχιστικών και διχαστικών τάσεων εντός του Ελληνικού πληθυσμού. Δυστυχώς έχουμε μια εθνική ήττα που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο μέλλον.

Ο Γιώργος Ασημακόπουλος είναι Λέκτορας στο Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής του ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας (Μεσολογγίου).