«Τέλος εποχής» για τα πλαστικά μιας χρήσης

Σημαντική εξέλιξη στην προσπάθεια μείωσης της ρύπανσης από πλαστικά αποτελεί η συμφωνία για την απαγόρευση μιας σειράς από πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης, όπως είναι τα καλαμάκια, τα πλαστικά πιάτα ή τα πλαστικά δοχεία φαγητού, που επετεύχθη σήμερα Τετάρτη στις Βρυξέλλες.

Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία σχετικά με τα μέτρα που έχει προτείνει η Επιτροπή για την αντιμετώπιση των απορριμμάτων των θαλασσών από την πηγή τους. Στο επίκεντρο βρίσκονται τα δέκα είδη πλαστικών προϊόντων, που απαντώνται συχνότερα πεταμένα στις παραλίες, καθώς και στα εγκαταλελειμμένα αλιευτικά εργαλεία.

Τα πλαστικά απορρίμματα αποτελούν πρόβλημα για τους ωκεανούς, λόγω του αργού ρυθμού αποσύνθεσής τους. Μάλιστα, ίχνη τους εντοπίζονται συχνά σε πολλά θαλάσσια είδη, όπως είναι οι φάλαινες, οι θαλάσσιες χελώνες, αλλά ακόμη και σε ψάρια και θαλασσινά, που αποτελούν είδη διατροφής.

Η προσωρινή συμφωνία, η οποία αναμένεται να τεθεί σε ισχύ σε δύο χρόνια αφού λάβει και επισήμως έγκριση από το ευρωκοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ, βασίστηκε στην πρόταση που παρουσιάστηκε τον Μάιο από την Επιτροπή στο πλαίσιο της πρώτης παγκόσμιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για τα πλαστικά που υιοθετήθηκε νωρίτερα φέτος, για την προστασία των πολιτών και του περιβάλλοντος από τη πλαστική ρύπανση.

Οι νέοι κανόνες αποτελούν τμήμα της ευρύτερης προσπάθειας μετατροπής της ΕΕ σε πιο βιώσιμη κυκλική οικονομία. Ο πρώτος Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Φρανς Τίμμερμανς δήλωσε ότι η συμφωνία καθιστά την Ευρώπη «τον παγκόσμιο ηγέτη στην αντιμετώπιση των απορριμμάτων από πλαστικές θαλάσσιες μεταφορές», ενώ παράλληλα οδηγεί σε ένα νέο κυκλικό επιχειρηματικό μοντέλο με στόχο τη βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας».

Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος Γίρκι Κατάινεν δήλωσε ότι η αντιμετώπιση των πλαστικών δημιουργεί ταυτόχρονα «νέες ευκαιρίες για καινοτομία, ανταγωνιστικότητα και δημιουργία θέσεων εργασίας».

Η οδηγία της ΕΕ, όταν τεθεί σε ισχύ, προβλέπει διάφορα μέτρα για διάφορες κατηγορίες προϊόντων. Όπου υπάρχουν εύκολα διαθέσιμα και προσιτά εναλλακτικές λύσεις, τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης θα απαγορευτούν από την αγορά, όπως πλαστικά μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, αναδευτήρες ποτών, ραβδιά για μπαλόνια,, δοχεία για τρόφιμα και ποτά. Για άλλα προϊόντα, εστιάζεται στον περιορισμό της χρήσης τους μέσω εθνικής μείωσης της κατανάλωσης, μέσω απαιτήσεων σχετικά με τον σχεδιασμό και τις ετικέτες, και υποχρεώσεις διαχείρισης ή καθαρισμού αποβλήτων από τους παραγωγούς.

Η προτεινόμενη οδηγία ακολουθεί μια παρόμοια προσέγγιση με την επιτυχή οδηγία για τις πλαστικές τσάντες του 2015, η οποία οδήγησε σε ταχεία μεταστροφή της καταναλωτικής συμπεριφοράς. Τα νέα μέτρα θα επιφέρουν περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη, όπως για παράδειγμα, αποφυγή εκπομπών 3,4 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου CO2, αποφυγή περιβαλλοντικών ζημιών που θα κοστίζουν το ισοδύναμο των 22 δισ. ευρώ έως το 2030, εξοικονόμηση των καταναλωτών κατά 6,5 δισ. ευρώ.

Η οδηγία για τις πλαστικές ύλες μιας χρήσης συμπληρώνεται με άλλα μέτρα που λαμβάνονται κατά της ρύπανσης της θάλασσας, όπως η οδηγία για τις λιμενικές εγκαταστάσεις υποδοχής, για την οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έφθασαν μόλις προσωρινή συμφωνία την περασμένη εβδομάδα. Η οδηγία αντιμετωπίζει τα απόβλητα από πλοία, με επίκεντρο τα θαλάσσια απορρίμματα στη θάλασσα. Θέτει μέτρα για να διασφαλίσει ότι τα απόβλητα που παράγονται σε πλοία ή συλλέγονται στη θάλασσα επιστρέφονται πάντοτε στη γη, ανακυκλώνονται και μεταποιούνται σε λιμένες.

Μαρία Βασιλείου, Βρυξέλλες – reader.gr