Δ. Κωνσταντόπουλος: Να διασφαλιστεί ανώτατο αναγνωρισμένο πτυχίο για τους καλλιτέχνες
Συζητάμε σήμερα το σχέδιο νόμου του Υπουργείο Πολιτισμού για τη δημιουργία του “Κέντρο Πολιτισμού και Δημιουργίας ΑΚΡΟΠΟΛ” καθώς και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού.
Το παρόν νομοσχέδιο διακρίνεται σε δύο μέρη.
Το ΜΕΡΟΣ Α αφορά στην ίδρυση ενός νέου φορέα, του «ΑΚΡΟΠΟΛ ΑΚΡΟΣ», ο οποίος θα εποπτεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και θα έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.
Το ΜΕΡΟΣ Β αφορά σε ρυθμίσεις θεμάτων σχετικά με τις εκδηλώσεις που αναβλήθηκαν λόγω της πανδημίας του Covid-19, με αποσπάσεις εργαζομένων, με τη λειτουργία του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο κτίριο του ΦΙΞ και άλλα σημαντικά θέματα, όπως η αδειοδότηση για την παραγωγή και αναπαραγωγή απεικονίσεων και αντιγράφων μνημείων και τη σύσταση Αυτοτελούς Τμήματος Δημοσίων Σχέσεων και Εθιμοτυπίας στο ΥΠΠΟΑ και ορισμένα άλλα.
Αρχικά, να αναφέρω ότι η αξιοποίηση του ΑΚΡΟΠΟΛ είναι θετικό βήμα που μάλιστα είχε αργήσει να γίνει.
Ο δημιουργικός και πολιτιστικός κλάδος εξακολουθεί να είναι ακόμη ανώριμος τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε ευρωπαϊκό.
Κι ενώ έχει αυξημένες δυνατότητες κερδοφορίας, παραμένει άτονη η ανάπτυξή του λόγω απουσίας μια ολιστικής εθνικής στρατηγικής.
Κι επειδή στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή που συζητήθηκε το νομοσχέδιο, είδαμε μια ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Δημοκρατίας.
Να πω ενώπιον της Ολομέλειας ότι για εμάς, για το Κίνημα Αλλαγής που εργαζόμαστε με κόπο να κρατήσουμε όρθια τη Δημοκρατική Παράταξη και να συνεχίσουμε το δημοκρατικό έργο του ΠΑΣΟΚ, ο Πολιτισμός είναι δημόσιο κοινωνικό αγαθό.
Παράλληλα, όμως, ο οικονομικός κλάδος που συγκροτείται γύρω από αυτόν μπορεί να αποτελέσει έναν βασικό -αν όχι κεντρικό- πυλώνα ανάπτυξης της εθνικής μας οικονομίας.
Γι’ αυτό και θεωρούμε ότι η αξιοποίηση του Ακροπόλ Παλάς, του πρώην εμβληματικού ξενοδοχείου στην Πατησίων και η μετατροπή του σε κέντρο Πολιτισμού και Δημιουργίας είναι ένα σημαντικό εγχείρημα, που πρέπει όμως να γίνει με όρους διαφάνειας και αντικειμενικότητας.
Το ακίνητο του Ακροπόλ Παλάς ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού, και έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο και έργο τέχνης από το 1991.
Βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας πλάι στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Πολυτεχνείο και μπορεί να ενσαρκώσει ένα υπερτοπικό, φυσικό και ψηφιακό σημείο αναφοράς για δημιουργούς και παραγωγούς.
Ας μην διολισθαίνουμε σε ατραπούς μικροκομματικών συμφερόντων.
Οφείλουμε, μετά από μία 10ετή οικονομική κρίση και μέσα στην αβέβαιη πραγματικότητα που ζούμε λόγω της πανδημίας τουλάχιστον εντός Κοινοβουλίου οι δυνάμεις της Αντιπολίτευσης να ασκούν δημιουργική αντιπολίτευση.
Και όχι να κάνουμε αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση.
Αγαπητοί συνάδελφοι, θετικό και μεγαλόπνοο εγχείρημα το Ακροπόλ.
Ωστόσο, η περιγραφή των σκοπών του νέου φορέα στο νομοσχέδιο είναι ένα από τα αδύναμα σημεία για τα οποία ασκήθηκε κριτική και από άλλους συναδέλφους και από τους φορείς.
Κατανοούμε ότι στη σύσταση νέων φορέων ίσως χρησιμεύει η δημιουργική ασάφεια.
Αλλά, στην παρούσα συγκυρία με την πανδημία να έχει πλήξει δραματικά τον κλάδο του Πολιτισμού, υπάρχει ανάγκη για περισσότερη σαφήνεια.
Επίσης, υπάρχουν παραδείγματα του παρελθόντος που ξεκίνησαν ως μεγαλεπήβολα σχέδια και στην πορεία απέτυχαν παταγωδώς.
Όπως το Εθνικό Κέντρο Θεάτρου και Χορού του κ. Βουλγαράκη που εντέλει δημιούργησε τεράστια λειτουργικά έξοδα που στέρησαν πόρους από τον σύγχρονο πολιτισμό.
Χωρίς όμως τελικά να προσφέρει κάτι.
Ως προς τα όργανα διοίκησης του φορέα, προτείναμε Επιτροπή τη συμμετοχή εκπροσώπου των εργαζομένων στο Διοικητικό Συμβούλιο.
Είπατε ότι θα κάνετε δεκτή την πρότασή μας αυτή και είναι θετικό.
Όπως επίσης, και να τεθούν κάποια εχέγγυα ως προς τον ορισμό των μελών του ΔΣ.
Διότι ο ορισμός τους προβλέπεται μόνο με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού.
Αυτό όμως είναι προβληματικό, διότι δεν εγγυάται την αντικειμενικότητα και την αξιοκρατία.
Θυμίζει εποχές της γαλάζιας συνέντευξης.
Άλλη μια αδυναμία εντοπίζουμε στην ασαφή περιγραφή ως προς την άντληση πόρων.
Αναφέρετε αόριστα γενικές κατηγορίες.
Στην Ειδική Έκθεση αναφέρεται ετήσια δαπάνη 547 χιλιάδων ευρώ.
Γίνεται κατόπιν ανάλυση ως προς τα ποσά που προορίζονται για τα τακτικά λειτουργικά έξοδα, για τον καθορισμό των αποδοχών του Διευθυντή, τη μισθοδοσία του προσωπικού, των νομικών συμβούλων και την αμοιβή των ορκωτών ελεγκτών.
Σε κάθε περίπτωση ως προς την ετήσια δαπάνη για τη διοργάνωση εκδηλώσεων, δράσεων κλπ χρειάζεται να βάλετε ένα μέγιστο όριο.
Κατανοούμε ότι εξαρτάται από πραγματικά γεγονότα, αλλά το μέγιστο όριο θα μπορεί να λειτουργήσει ως δικλείδα ασφαλείας για την ορθή διαχείριση δημοσίου χρήματος.
Συνοψίζοντας, φοβάμαι ότι η ευρεία κλίμακα πόρων και εσόδων αποδεικνύει έλλειψη συγκεκριμένης στρατηγικής.
Το ζητούμενο όμως δεν είναι να δημιουργήσουμε έναν φορέα χωρίς σαφείς αρμοδιότητες, χωρίς σαφή χρηματοδότηση, χωρίς σαφείς στόχους, απλά και μόνο για να τον δημιουργήσουμε.
Το ζητούμενο είναι ο φορέας αυτός να λειτουργήσει προς όφελος της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το ανέφερα σε όλες τις συνεδριάσεις της Επιτροπής.
Αισθάνομαι το χρέος να το πω και ενώπιον της Ολομέλειας.
Το επάγγελμα του καλλιτέχνη είναι πολύ ιδιαίτερο και επισφαλές.
Οι περισσότεροι καλλιτέχνες ζουν με την αβεβαιότητα.
Όμως χρειάζονται και τρόπο βιοπορισμού.
Είδαμε στην πανδημία τι έγινε για να πάρουν το ειδικό επίδομα, δεδομένου ότι συγκεντρώνουν με μεγάλη δυσκολία ένσημα.
Γνωρίζουμε ότι στην αγορά των παραγωγών υπάρχουν πρακτικές εργασιακού μεσαίωνα.
Κυριαρχεί η αδήλωτη εργασίας.
Πολλές ώρες πρόβας, υψηλές απαιτήσεις απόδοσης αλλά υπάρχουν περιπτώσεις που ο μισθός δεν δίνεται καν.
Γνωρίζουμε την πολυπλοκότητα των εργασιακών σχέσεων στον χώρο του Πολιτισμού.
Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλά ζητήματα και έντονες αντιπαραθέσεις για τα πνευματικά δικαιώματα και την πνευματική ιδιοκτησία.
Ιδιαίτερα στη νέα ψηφιακή εποχή απαιτείται ένα σύγχρονο πλαίσιο για την κατοχύρωση και την προστασία τους.
Και βεβαίως, κύριοι συνάδελφοι, γνωρίζουμε το μείζον πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι καλλιτέχνες σχετικά με τα πτυχία τους.
Οι καλλιτέχνες (ηθοποιοί, χορευτές, σκηνοθέτες κ.λ.π) παίρνουν ένα πτυχίο που δεν αναγνωρίζεται από το Υπουργείο Παιδείας.
Έχει, όμως, αυστηρές εξετάσεις από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Κι όχι μόνο αποκλείονται από τη δυνατότητα να διδάξουν στη μέση εκπαίδευση.
Αλλά αποκλείονται και από τη δυνατότητα να ακολουθήσουν μεταπτυχιακές σπουδές ή να αναζητήσουν σε άλλο κλάδο μια θέση εργασίας ως πτυχιούχοι.
Δεν είναι δυνατόν σε όλη την Ευρώπη να αναγνωρίζονται τα πτυχία τους και στην Ελλάδα όχι.
Είπε η κα Υπουργός ότι η ανωτατοποιήση των σπουδών τους εξετάζεται με το Υπουργείο Παιδείας και θα έρθει σε ξεχωριστό νομοσχέδιο.
Το περιμένουμε κυρία Υπουργέ, γιατί είναι παράλογο να μην υπάρχει ούτε αντίστοιχη βαθμίδα στο Υπουργείο Παιδείας, ούτε διαδικασία αναγνώρισης ισοτιμίας των πτυχίων αυτών.
Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
Το ΑΚΡΟΠΟΛ είναι ένα θετικό βήμα.
Ξαναλέω μην κάνουμε αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση.
Δεν αρκεί όμως για να αναπτυχθεί ο Πολιτισμός.
Χρειάζεται ολιστική προσέγγιση και κυρίως να αρχίσουμε από 3 θεμελιώδη βήματα.
- Να διασφαλίσουμε ανώτατα πτυχία για τους καλλιτέχνες.
- Να περιορίσουμε την αδήλωτη εργασία στον Πολιτισμό και να τεθεί ένα πλαίσιο που θα εγγυάται αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας με δίκαιες αμοιβές για όλο τον πολιτιστικό κλάδο.
- Τα καλλιτεχνικά μαθήματα να διατρέχουν όλα τα προγράμματα σπουδών από την προσχολική έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Όπως έλεγε και η Μελίνα Μερκούρη στο όραμά της για εισαγωγή της Θεατρικής Αγωγής στα σχολεία από την πρώτη δημοτικού
«Αν επιτευχθεί η ευαισθητοποίηση του παιδιού στον Πολιτισμό, θα δημιουργηθεί μια άλλη κοινωνία, μια άλλη νοοτροπία, μια άλλη πολιτική».
Οι καλλιτέχνες χρειάζονται στήριξη.
Ιδιαίτερα τώρα.
Η πανδημία έχει αναδείξει πολλά προβλήματα και πολλές παθογένειες και οφείλει το Υπουργείο να βρει τρόπους να ανταποκριθεί.
Εν κατακλείδι, λοιπόν, χρειάζεται το Κέντρο Πολιτισμού και Δημιουργίας ΑΚΡΟΠΟΛ.
Δεν αρκεί όμως για την ανάπτυξη του Πολιτισμού.
Χρειάζεται ολοκληρωμένη στρατηγική στήριξη των καλλιτεχνών και της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και ρυθμίσεις που θα διασφαλίζουν τη διαφάνεια, την αξιοκρατία, την αντικειμενικότητα.
Για τις λοιπές διατάξεις :
Να αναφερθώ στις μισθώσεις των κινηματογράφων και θεάτρων, που παρατείνονται αυτοδικαίως έως την 30ηΣεπτεμβρίου 2021 :
Στη διάταξη αναφέρεται ότι δεν επιτρέπεται η αύξηση του μισθώματος από τη δημοσίευση του νόμου και έως 30Σεπτεμβρίου 2021.
Λάβετε υπόψη σας ότι ίσως πρέπει να δούμε την αναδρομική ισχύ της διάταξης αυτής.
Επίσης, ως προς τη σύσταση Αυτοτελούς Τμήματος Δημοσίων Σχέσεων και Εθιμοτυπίας στο Υπουργείο Πολιτισμού, να σημειωθεί ότι και πάλι υπάρχουν γενικότητες στη διατύπωση και δεν προβλέπεται ξεκάθαρα η στελέχωσή του και ο προϋπολογισμός.
Τέλος, όσον αφορά την τροπολογία που καταθέσατε για την προστασία των δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας στο διαδίκτυο, εννοείται ότι στεκόμαστε στο πλευρό των δημιουργών απέναντι σε κάθε προσβολή.
Η διαδικασία ωστόσο που προβλέπεται
με τη σύσταση Επιτροπών, τη διατύπωση γνώμης κλπ, φοβάμαι ότι θα είναι χρονοβόρα και αναποτελεσματική σε περιπτώσεις πειρατείας που συντελούνται σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
Και τούτο διότι, μέχρι να συνεδριάσει η Επιτροπή, η προσβολή θα έχει ήδη γίνει και δεν θα ανατρέπεται.
Τέλος, καταθέσαμε δύο τροπολογίες για τη στήριξη των εποχιακά εργαζομένων καθώς και των εργαζομένων στη Βοήθεια στο Σπίτι.
Δεν είναι δυνατόν να μένουν έξω από τα μέτρα στήριξης εργαζόμενοι που έχουν έχουν εξασφαλίσει δικαίωμα επιδότησης ανεργίας για 85 μέρες κι όχι για 80.
Κλείνω με μια αναφορά στο Μουσείο Ελαιοτριβείο Βρανά στη Λέσβο που περιμένουμε άμεσα να θεσμοθετηθεί από το Υπουργείο.
Θυμίζω ότι προέρχεται από τη δωρεά του σπουδαίου Νίκου Κούνδουρου.
Γνωρίζουμε ότι το Υπουργείο έχει επεξεργαστεί τη ρύθμιση, ωστόσο ακόμα περιμένουμε την υλοποίησή της.
Θα πρόκειται για το αρχαιότερο και πιο αξιόλογο βιομηχανικό μουσείο της Ελλάδας.
Τέλος, κ. Υπουργέ,
Περιμένω να σας ακούσω στην τοποθέτησή σας και θα αποφανθώ τόσο επί της αρχής όσο και επί της ψήφισης των άρθρων στο πέρας της συνεδρίασης, αναμένοντας και τη θέση σας στις προτάσεις και τις επισημάνσεις μας.