New York Times: Ο «πόλεμος» Η.Π.Α.-Ρωσίας στην ΠΓΔΜ και ο ρόλος Σαββίδη

Κατά την εφημερίδα οι αμερικανικές αρχές παρέδωσαν στην ελληνική κυβέρνηση υποκλαπείσες τηλεφωνικές συνομιλίες του Σαββίδη με ρώσους αξιωματούχους που αποδείκνυαν τον ρόλο και την ανάμειξη του.

Αμέσως μετά η Ελλάδα απέλασε δύο ρώσους διπλωμάτες και απαγόρευσε την είσοδο άλλων στην Αθήνα. Οι Ν.Υ.Τ. επεκτείνονται στην ευρύτερη δραστηριότητα Σαββίδη αναφορικά με επιχειρήσεις αλλά και έλεγχο ποδοσφαιρικών.

Το δημοσίευμα επαναφέρει στοιχεία του ανεξάρτητου ερευνητικού οργανισμού OCCRP («κατά του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς») τα οποία φέρουν τον επιχειρηματία να ενισχύει οικονομικά τα συλλαλητήρια κατά της συμφωνίας αλλά και να εξαγοράζει πολιτικούς και πρόσωπα της δημόσιας ζωής της ΠΓΔΜ.

Στοιχεία τα οποία αρνείται ο Ιβάν Σαββίδης τονίζοντας, σε ανακοίνωση που είχε εκδώσει το περασμένο καλοκαίρι(με αφορμή δημοσίευμα της ιστοσελίδας Buzfeed) ότι είναι «ψευδή και συκοφαντικά».

Το δημοσίευμα της εφημερίδας NewYorkTimes

https://www.nytimes.com/2018/10/09/us/politics/russia-macedonia-greece.html

«Εδώ και χρόνια, ο Ιβάν Σαββίδης ήταν ο άνθρωπος του Κρεμλίνου στην Ελλάδα.

Ο Έλληνορώσος δισεκατομμυριούχος, πρώην μέλος της ρωσικής Δούμας και ιδιοκτήτης επαγγελματικής ελληνικής ποδοσφαιρικής ομάδας, κινήθηκε άψογα ανάμεσα στους αθλητικούς κόσμους και των δύο χωρών. Έχει ανάμειξη σε κάθε πτυχή της ζωής στη Θεσσαλονίκη, την πόλη όπου ζει και είναι ένας πολύ γνωστός παίκτης στον κόσμο των Ελλήνων και Ρώσων ολιγαρχών. Όλα αυτά τον κατέστησαν ένα πρόσωπο που ενδιαφέρει τις αμερικανικές υπηρεσίες κατασκοπείας.

Αξιωματούχοι των ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι παρακολούθησαν επικοινωνίες τον Ιούνιο, που έδειχναν ότι ο κ. Σαββίδης δούλευε στη Ρωσία για να υπονομεύσει τη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ, η οποία θα άνοιγε το δρόμο για την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Για μεγάλο χρονικό διάστημα η Αθήνα ήταν αντίθετη στην ένταξη της ΠΓΔΜ στην συμμαχία. Η Μόσχα, η οποία βλέπει την επέκταση της συμμαχίας ως σοβαρή απειλή για τα σύνορά της, ήταν αποφασισμένη να παρέμβει για την αποτυχία του δημοψηφίσματος.

Σε αντίποινα, Αμερικανοί αξιωματούχοι έκαναν μια ασυνήθιστα επιθετική κίνηση: Κοινοποίησαν τα στοιχεία στην αριστερή κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, η οποία και απάντησε απελαύνοντας δύο Ρώσους διπλωμάτες από την Αθήνα και απαγορεύοντας την είσοδο δύο ακόμα.

Αν και το δημοψήφισμα που διεξήχθη τον περασμένο μήνα στην ΠΓΔΜ, σχετικά με τη συμφωνία δεν κατέληξε σε συμπέρασμα – το Κοινοβούλιο της ΠΓΔΜ πρέπει τώρα-ενδεχομένως και μέσα στην εβδομάδα- να αποφασίσει, εάν η χώρα θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.  Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι βλέπουν την έκθεση του κ. Σαββίδη και την απέλαση διπλωμάτών ως μια σπάνια νίκη στην προσπάθεια κατά των ρωσικών εκστρατειών παραπληροφόρησης στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Ανταποδίδουμε κι εμείς και δείχνουμε ότι μπορούμε να παίξουμε σκληρά,» δήλωσε ο Christopher R. Hill, πρώην πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στην ΠΓΔΜ. «Μπορούμε να κάνουμε πράγματα που ίσως στο παρελθόν δεν κάναμε».

Οι μυστικοί ελιγμοί έγιναν ενώ ο Πρόεδρος Τραμπ ταξίδευε στην Ευρώπη το καλοκαίρι, αγκαλιάζοντας δημόσια τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, απογοητεύοντας παράλληλα τη συμμαχία. Αλλά η ιστορία σχετικά με την ΠΓΔΜ ξεκινά πολύ πριν από αυτό.

Αντιμετώπιση παρεμβολών

Όταν οι Αμερικανοί υπάλληλοι εθνικής ασφάλειας είδαν για πρώτη φορά σημάδια το καλοκαίρι του 2016 ότι η Ρωσία προσπαθούσε να παρέμβει στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, τα υπουργεία Εξωτερικών και Αμυνας, σε στενή συνεργασία με τις υπηρεσίες πληροφοριών, σχημάτισαν αυτό που τώρα ονομάζεται Ομάδα Επιρροής της Ρωσίας σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν τις ρωσικές κινήσεις, κυρίως στην Ευρώπη. Αυτό περιλάμβανε την αναζήτηση εκλογικών αναμετρήσεων στην Ευρώπη όπου η Ρωσία θα μπορούσε να προσπαθήσει να παρέμβει.

Αργότερα την άνοιξη αυτή, είδαν ότι η ΠΓΔΜ ήταν ένας πιθανός στόχος. Στις 12 Ιουνίου, αξιωματούχοι της πΓΔΜ και της Ελλάδας ανακοίνωσαν ότι η χώρα θα αλλάξει το όνομά της σε «Βόρεια Μακεδονία», για να τερματίσει μια διαμάχη 30 ετών με την Ελλάδα, κατά την οποία η ΠΓΔΜ φάνηκε ότι είχε εδαφικές φιλοδοξίες σε μια ελληνική περιοχή με το ίδιο όνομα.

Μόλις η χώρα γίνει Βόρεια Μακεδονία, η Ελλάδα θα άρει το βέτο της για να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Μια επίσημη ψηφοφορία για την υιοθέτηση του νέου ονόματος είχε οριστεί για τα τέλη Σεπτεμβρίου.

Η Μόσχα δεν ήταν ικανοποιημένη. Σε μια διάσκεψη στην Αθήνα τρεις ημέρες μετά τη συμφωνία, κορυφαίος Ρώσος διπλωμάτης απηύθυνε έντονη προειδοποίηση προς τη Δύση σχετικά με τα σχέδια να προσκαλέσει την ΠΓΔΜ στη συμμαχία.

«Σίγουρα, δεν θα ρίξουμε πυρηνικές βόμβες», δήλωσε ο Βλαντιμίρ Α. Χιζόφ, πρεσβευτής της Ρωσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Αλλά», πρόσθεσε, «υπάρχουν λάθη που έχουν συνέπειες».

Η απειλή του κ. Ζιζόφ πυροδότησε μια σειρά διπλωματικών κινήσεων πίσω στην Ουάσινγκτον με τον Αμερικανό πρεσβευτή Τζέφρι Πάιατ στην Ελλάδα, ο οποίος ήταν στην ίδια διάσκεψη, να προειδοποιεί ότι η Μόσχα θα προσπαθήσει να επηρεάσει το επερχόμενο δημοψήφισμα. Το Υπουργείο Εξωτερικών, το CIA και η ευρωπαϊκή διοίκηση του Πενταγώνου, με έδρα τη Στουτγάρδη της Γερμανίας, ασχολούνταν ήδη στην υπόθεση, δήλωσαν αξιωματούχοι.

Μέχρι τότε, η αντιπολίτευση στο δημοψήφισμα είχε ήδη κάνει την εμφάνισή της στην ΠΓΔΜ. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, υπήρχαν εκατοντάδες νέες ιστοσελίδες που καλούσαν σε μποϊκοτάζ του δημοψηφίσματος και αναρτήσεις του Facebook που παρότρυναν τους Σκοπιανούς να «κάψουν» τα ψηφοδέλτιά του και να απέχουν από την ψηφοφορία- κλασική εκστρατεία παραπληροφόρησης από ομάδες που υποστηρίζονταν από τη Ρωσία, σύμφωνα με Σκοπιανούς και Αμερικανούς αξιωματούχους.

Την ημέρα της συμφωνίας, υπήρξαν επίσης βίαιες διαμαρτυρίες έξω από το κτίριο του Κοινοβουλίου στα Σκόπια, την πρωτεύουσα της ΠΓΔΜ.

Εδώ «μπαίνει στο κάδρο» ο κ. Σαββίδης. Υπήρξε εδώ και χρόνια στο ραντάρ των αμερικανικών και ελληνικών υπηρεσιών πληροφοριών ως μέλος του κόμματος του Βλ. Πούτιν, Ενωμένη Ρωσία, όταν βρισκόταν στη Δούμα, την κατώτερη Βουλή του Κοινοβουλίου, και διέθετε μια περιουσία την οποία δημιούργησε μέσω μιας ρωσικής καπνοβιομηχανίας, αλλά και με μια σειρά επιχειρήσεων σε όλη τη βόρεια Ελλάδα.

Ως ιδιοκτήτης της ελληνικής ομάδας ποδοσφαίρου ΠΑΟΚ κατά τη διάρκεια ενός αγώνα φέτος εναντίον μιας ομάδας της Αθήνας, κρατώντας όπλο και περιστοιχισμένος από σωματοφύλακες κατόρθωσε να μπει στον αγωνιστικό χώρο. Οι παίκτες της ομάδας της Αθήνας έφυγαν από το γήπεδο λόγω ανησυχιών για την ασφάλειά τους και ο αγώνας διακόπηκε.

Τον Ιούνιο, Αμερικανοί αξιωματούχοι κατέληξαν στο συμπέρασμα μέσα από υποκλοπές επικοινωνιών (e-mail, μηνύματα, κλήσεις) ότι πλήρωνε τους διαδηλωτές.

Αξιωματούχος των ΗΠΑ δήλωσε ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες ήταν σε θέση να συλλέξουν εύκολα οικονομικά στοιχεία που έδειχναν ότι ο κ. Σαββίδης βρισκόταν πίσω από τις πληρωμές πολιτών και οπαδών ποδοσφαιρικών ομάδων που υποκινούσαν τη βία στο δημοψήφισμα.

Σύμφωνα με έκθεση του ανεξάρτητου οργανισμού ερευνητικής δημοσιογραφίας OCCRP, ο κ. Σαββίδης πλήρωσε όσους αντιτίθονταν στη μετονομασία της «Μακεδονίας» με τουλάχιστον 300.000 ευρώ ή περίπου 350.000 δολάρια.

Σύμφωνα με τον οργανισμό, ανάμεσα σε αυτούς που χρηματίστηκαν, ήταν πολιτικοί της ΠΓΔΜ, νεοσύστατες ριζοσπαστικές εθνικιστικές οργανώσεις και χούλιγκαν της ποδοσφαιρικής ομάδας Vardar, που διοργάνωσαν τις βίαιες διαμαρτυρίες μπροστά στο κτίριο του Κοινοβουλίου στα Σκόπια.

Ο κ. Σαββίδης αρνήθηκε κατηγορηματικά τις κατηγορίες αυτές. «Είναι εντελώς ψευδές και ιδιαίτερα συκοφαντικό», τόνισε η εταιρεία του σε ανακοίνωσή της το περασμένο καλοκαίρι.

Η κοινοποίηση της αναφοράς

Την γνωστοποίηση της αμερικανικής έκθεσης πληροφοριών στην ελληνική κυβέρνηση στις αρχές Ιουλίου έκανε κ. Πάιατ, ένας έμπειρος διπλωμάτης, πρεσβευτής της Ουάσινγκτον στην Αθήνα τα τελευταία δύο χρόνια. Ο κ. Πάιατ ήταν έτοιμος για να παίξει αυτό το ρόλο καθώς ήταν πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ουκρανία από το 2013 έως το 2016, όταν η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία.

«Δεν υπάρχει τίποτα που μπορούν να κάνουν οι Ρώσοι χωρίς να το ξέρει ο κ. Πάιατ», δήλωσε σε συνέντευξη ο Γερουσιαστής Κρίστοφερ Σ. Μέρφι, Δημοκρατικός του Κονέκτικατ και μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων. Ο κ. Μέρφι είπε ότι είχε μιλήσει στον κ. Πάιατ για την ανάμειξη της Ρωσίας στο δημοψήφισμα της ΠΓΔΜ, αλλά αρνήθηκε να σχολιάσει τις λεπτομέρειες των ιδιωτικών συνομιλιών.

Το να φτάσουν οι πληροφορίες στον Έλληνα πρωθυπουργό ήταν εύκολο, αλλά το να αντιδράσει βάσει αυτών δεν ήταν εξασφαλισμένο.

Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας, ο οποίος είχε αρνηθεί να συνταχθεί με την υπόλοιπη Ευρώπη, υποστηρίζοντας τη Βρετανία στη διαμάχη με τη Ρωσία στην υπόθεση Σκριπάλ, προερχόταν από ένα πολιτικό κόμμα με μια ιστορικά «άνετη» σχέση με τη Μόσχα. Ωστόσο, η απόφασή του να κινηθεί εναντίον της Μόσχας διευκολύνθηκε από την προσπάθεια που είχε κάνει για να θέσει τέλος στην 30ετή κόντρα με την ΠΓΔΜ.

Σύμφωνα με τους αξιωματούχους, η Αμερικανική διπλωματία βοήθησε. Η κυβέρνηση Ομπάμα υποστήριξε την Ελλάδα σε όλη την οικονομική κρίση που περνούσε η χώρα, υποστηρίζοντας ότι η Αθήνα έπρεπε να παραμείνει στην Ευρωζώνη, ακόμα και αν μερικές ευρωπαϊκές χώρες διαφωνούσαν αρχικά. Ο Τζακ Λιου, υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ, είχε ξοδέψει τόσο χρόνο να ασχολείται με το ελληνικό χρέος και τα μέτρα ελάφρυνσής του, που οι αξιωματούχοι αστειεύονταν λέγοντας ότι έχει γίνει υπάλληλος του ελληνικού Υπουργείου Οικονομικών.Ομπάμα και Λιου επισκέφθηκαν την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κρίσης, όπως έκανε και ο αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν.

Ο Τραμπ δέχτηκε τον Τσίπρα στον Λευκό Οίκο τον προηγούμενο Οκτώβριο, και οι δύο χώρες συζήτησαν την επέκταση την αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης και της πρόσβασης των πλοίων και των αεροσκαφών των ΗΠΑ στην Ελλάδα.

«Από άποψη γεωγραφίας και δεδομένων των επιχειρήσεων που γίνονται τώρα στη Λιβύη, τη Συρία και την ανατολική Μεσόγειο, οι ευκαιρίες που μας δίνει η Ελλάδα είναι αρκετά σημαντικές», είπε ο στρατηγός Joseph F. Dunford Jr., Πρόεδρος των Αρχηγών Μεικτού Επιτελείου Στρατού των ΗΠΑ σε πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα.

Στην πραγματικότητα,  οι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπαθούν να απομακρύνουν τη χώρα από τη Ρωσία. «Θέλουμε να καταστήσουμε την Ελλάδα “άγκυρα σταθερότητας” στην ανατολική Μεσόγειο και τα δυτικά Βαλκάνια», είπε ο A. Wess Mitchell, υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις, τον Ιούνιο.

Διπλωματικός Αγώνας

Στις 11 Ιουλίου, ο Τσίπρας τα «έσπασε» με τη Ρωσία. Η κυβέρνησή του απέλασε τους δύο διπλωμάτες και απέκλεισε δύο άλλους Ρώσους από το να μπουν στη χώρα, με την κατηγορία της δωροδοκίας αξιωματούχων και της υποκίνησης διαδηλώσεων κατά της συμφωνίας των Πρεσπών.

«Πρέπει να σταματήσει η συνεχής έλλειψη σεβασμού προς την Ελλάδα», είπε ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, σε δήλωσή του. «Κανείς δεν μπορεί και δεν έχει το δικαίωμα να επεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδας».

Η Μόσχα αργότερα δήλωσε ότι θα απελάσει Έλληνες διπλωμάτες, ως αντίποινα.

Αφού η Αθήνα ανακοίνωσε ότι απελαύνει τους Ρώσους, ο  Αμερικανός πρέσβης, Πάιατ, θριαμβευτικά ενημέρωσε μέσω e-mail τους συναδέλφους του στο Υπουργείο Εξωτερικών και το Πεντάγωνο. Η εκπρόσωπος τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών, Heather Nauert, έγραψε στο Twitter: «Η Ελλάδα απέλασε δύο Ρώσους αξιωματούχους και απαγόρευσε την είσοδο στη χώρα σε άλλους δύο, επειδή προσπάθησαν να αναμειχθούν στην ελληνική πολιτική. Στηρίζουμε την Ελλάδα στην υπεράσπιση της κυριαρχίας της. Η Ρωσία πρέπει να σταματήσει την πολιτική αποσταθεροποίησης.»

Ο ρόλος της Αμερικής στην απέλαση που προέβη η Ελλάδα δείχνει πόσο μεγάλο χάσμα έχει δημιουργηθεί ανάμεσα στον Τραμπ , που δημόσια αμφισβήτησε το ΝΑΤΟ και έδειξε τον θαυμασμό του για τον Πούτιν, και στο αμερικανικό κατεστημένο στον τομέα της εθνικής ασφάλειας που παραμένει ριζωμένο σε μια παλιά πεποίθηση ότι η προσπάθεια της Ρωσίας να αναμειχθεί στις εκλογές, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στους συμμάχους τους, αποτελεί γεωπολιτικό κίνδυνο για την χώρα τους.

Αυτή η πεποίθηση δεν έχει εκφραστεί ποτέ από τον Τραμπ, αλλά αντίθετα αντιπροσωπεύει τους αξιωματούχους ασφάλειας των ΗΠΑ.

Ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Τζιμ Μάτις, δήλωσε στις 11 Σεπτεμβρίου, πριν από το δημοψήφισμα των Σκοπίων στις 30 του μήνα: «Είναι απαράδεκτα όσα προσπαθεί να πετύχει η Ρωσία, από τη ΠΓΔΜ μέχρι τις Η.Π.Α.». Αργότερα, ταξίδεψε στα Σκόπια για να δηλώσει επίσημα ότι «υποστηρίζει τον λαό της ΠΓΔΜ.»

Ο Τζιμ Ματίς απάντησε «Ναι» όταν ερωτήθηκε αν οι ΗΠΑ ετοιμάζουν κάτι για να αντιμετωπίσουν τις προσπάθειες της Ρωσίας να εμπλακεί στο δημοψήφισμα. Αρνήθηκε να προβεί σε περαιτέρω δηλώσεις, αλλά οι αξιωματούχοι του Υπουργείου Άμυνας δήλωσαν ότι ξεκίνησαν επιχειρήσεις πληροφόρησης, σε συνεργασία με την ΠΓΔΜ, το Μαυροβούνιο και την Ουκρανία για να αντιμετωπίσουν την παραπληροφόρηση της Ρωσίας για τις εκλογές και το δημοψήφισμα.

Όμως, καμία από τις παρασκηνιακές προσπάθειες των ΗΠΑ δεν θα έχουν αποτέλεσμα, αν η βουλή της ΠΓΔΜ δεν συμφωνήσει στην αλλαγή του ονόματος. Αλλά ο πρωθυπουργός, Ζόραν Ζάεφ, που έστειλε το θέμα στους νομοθέτες αυτή την εβδομάδα, είπε ότι θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές αν δεν εγκριθεί».

real.gr