Ολοκληρωμένη πρόταση του Πανεπιστημίου Πατρών – Η Γεωπονική Σχολή στην Αιτωλοακαρνανία
Χθες το πρωί παρουσιάστηκε στο Πανεπιστήμιο Πατρών η τελική εισήγηση της Επιτροπής Στρατηγικού Σχεδιασμού για την Ακαδημαϊκή και Ερευνητική Ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Πατρών, σε μία συνεδρίαση όπου συμμετείχαν οι πρυτανικές αρχές, και τα μέλη της Επιτροπής. η οπ0ία έγινε δεκτή από τις πρυτανικές αρχές
Η συνολική πρόταση της Επιτροπής απαρτίζεται από τρεις ενότητες:
• Την πρόταση αναδιάρθρωσης της Γεωπονικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών
• Την πρόταση απορρόφησης του Τμήματος Μουσειολογίας από το Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας με ταυτόχρονη μεταφορά της έδρας του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας στην Πάτρα
• Την πρόταση μεταφοράς της έδρας του Τμήματος Φυσικοθεραπείας στην Πάτρα
Πρόταση αναδιοργάνωσης της Γεωπονικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών
H Επιτροπή προτείνει τη μεταφορά της Γεωπονίας από την Αμαλιάδα στο Μεσολόγγι και τη συγχώνευση της με δύο ακόμα Τμήματα, καθώς και τη δημιουργία Γεωπονικής Σχολής εξ ολοκλήρου στην Αιτωλοακαρνανία. Όπως αναφέρεται στο Στρατηγικό Σχέδιο:
«Η παρούσα πρόταση αναδιοργάνωσης της δομής των Τμημάτων της Σχολής εξειδικεύεται στις παρακάτω εσωτερικές μεταβολές:
1. Συνένωση των Τμημάτων «Επιστήμης Βιοσυστημάτων και Γεωργικής Μηχανικής» με έδρα το Μεσολόγγι, «Γεωπονίας» με έδρα την Αμαλιάδα και «Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής» με έδρα το Μεσολόγγι σε «Τμήμα Γεωπονίας» με έδρα το Μεσολόγγι.
2. Δημιουργία Τμήματος Αειφορικής Γεωργίας με αντικείμενο τη Διαχείριση Αγροτικών Πόρων και Περιβάλλοντος από το 2023-24. Ο σκοπός και το χρονοδιάγραμμα λειτουργίας του τμήματος αυτού βρίσκεται στο Παράρτημα 4.
3. Μετονομασία του Τμήματος «Ζωικής Παραγωγής Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών» σε τμήμα «Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών» με έδρα το Μεσολόγγι. Η πρόταση μπορεί επίσης να περιλαμβάνει και τα δύο Τμήματα «Διοίκησης Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων» της Σχολής Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Επιχειρήσεων με έδρα το Αγρίνιο και του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής με έδρα το Αγρίνιο. […]
Συνεπώς, η παραπάνω πρόταση μπορεί να επεκταθεί με:
• Συνένωση των Τμημάτων «Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων» με έδρα το Αγρίνιο, του υπό αναστολή Τμήματος «Γεωργικής Βιοτεχνολογίας» με έδρα το Αγρίνιο και του τμήματος «Διοίκησης Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων» της Σχολής Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Επιχειρήσεων με έδρα το Αγρίνιο σε Τμήμα «Επιστήμης της Διατροφής και Τεχνολογίας Τροφίμων».
• Μετεξέλιξη του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής με έδρα το Αγρίνιο ή συνένωσή του με το καινούργιο τμήμα Αειφορικής Γεωργίας με αντικείμενο τη Διαχείριση Αγροτικών Πόρων και Περιβάλλοντος.
Δομή της Σχολής μετά τις μεταβολές (σε παρένθεση τα υπολογιζόμενα μέλη ΔΕΠ):
1. Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών (16), με έδρα το Μεσολόγγι
2. Γεωπονίας (17), με έδρα το Μεσολόγγι
3. Επιστήμης της Διατροφής και Τεχνολογίας Τροφίμων (12), με έδρα το Αγρίνιο
4. Αειφορικής Γεωργίας (Διαχείρισης Αγροτικών Πόρων και Περιβάλλοντος) (8), με έδρα το Αγρίνιο».
Η αιτιολόγηση
Η αιτιολόγηση της Επιτροπής για τις προτεινόμενες αλλαγές έχει ως εξής: «Ο νόμος 4610/2019, (ΦΕΚ 70/7.5.2019 τ.Α΄) επέβαλε τη συνένωση τμήματος του πρώην ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας με το Πανεπιστήμιο Πατρών. Η νέα Σχολή Γεωπονικών Επιστημών προήλθε από την ενσωμάτωση της Σχολής Τεχνολογίας Γεωπονίας, Τεχνολογίας Τροφίμων και Διατροφής του ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας και τη δημιουργία νέων Τμημάτων. Η καινούργια αυτή Σχολή επέφερε σοβαρά προβλήματα λόγω της ακαδημαϊκά και χωροταξικά άναρχης και απρογραμμάτιστης δημιουργίας τμημάτων. Σήμερα, 3 από τα νέα Τμήματα που φέτος δέχθηκαν φοιτητές στο 2ο έτος έχουν 3 ή λιγότερα μέλη ΔΕΠ και κανένα μέλος ΕΔΙΠ ή ΕΤΕΠ.
Το ακαδημαϊκό περιεχόμενο και τα γνωστικά αντικείμενα των Τμημάτων είναι προβληματικά ενώ η χωροθέτησή τους είναι αποτρεπτική σε ακαδημαϊκές συνέργειες και συνεργασίες μεταξύ των Τμημάτων. Μεγάλα προβλήματα προκύπτουν επίσης σε λειτουργικό και πρακτικό επίπεδο ακαδημαϊκής μονάδας και πανεπιστημίου (π.χ., υποδομές, φοιτητική μέριμνα, ανταπόκριση των τμημάτων στις κεντρικές υπηρεσίες και υποδομές του πανεπιστημίου, κ.λπ.).
Η Σχολή Γεωπονικών Επιστημών έχει αυτή την στιγμή έξι Τμήματα. Πέντε Τμήματα σε λειτουργία από το 2019 και ένα σε αναστολή ως εξής:
● Ζωικής Παραγωγής Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών, 2019, με έδρα το Μεσολόγγι
● Επιστήμης Βιοσυστημάτων και Γεωργικής Μηχανικής, 2019, με έδρα το Μεσολόγγι
● Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων , 2019, με έδρα το Αγρίνιο
● Γεωπονίας, 2019, με έδρα την Αμαλιάδα
● Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής, 2019, με έδρα το Μεσολόγγι
● Γεωργικής Βιοτεχνολογίας, με έδρα το Αγρίνιο [Αναστολή άρθρο 33 του Ν. 4653/24.1.2020]
Από τα πέντε σε λειτουργία Τμήματα της Σχολής, τα 4 βρίσκονται στην Αιτωλοακαρνανία και το Τμήμα Γεωπονίας στην Ηλεία.
Στα Παραρτήματα 1, 2 και 3 της παρούσας, παρατίθενται πληροφορίες για τους φοιτητές, το ανθρώπινο δυναμικό και τις υποδομές των Τμημάτων. Στο Παράρτημα 4 περιλαμβάνεται μια αρχική εκτίμηση των αναγκών για τη δημιουργία νέου τμήματος στη Γεωπονική Σχολή από συγχωνεύσεις και μετεξελίξεις υπαρχόντων τμημάτων. Στο Παράρτημα 5 περιλαμβάνονται κάποια στοιχεία της υλικοτεχνικής υποδομής των τμημάτων του ΠΠ στο Αγρίνιο που μπορεί να αξιοποιήσει η Γεωπονική Σχολή.
Ένα σημείο εκκίνησης για τις προτεινόμενες αλλαγές είναι οι εξής παραδοχές:
• Μία Σχολή δεν μπορεί να λειτουργεί Τμήματα σε διαφορετικές περιφερειακές ενότητες (νομούς) και σε αποστάσεις που είναι απαγορευτικές για οποιασδήποτε μορφής ακαδημαϊκές συνέργειες, διδακτικές ή ερευνητικές.
• Η Σχολή πρέπει να λειτουργεί με Τμήματα που εξασφαλίζουν τον πυρήνα του προγράμματος σπουδών εκ των ενόντων, δηλαδή από μόνιμα μέλη ΔΕΠ και ΕΔΙΠ. Κάθε λειτουργούν Τμήμα πενταετούς φοίτησης και με εκτεταμένο εργαστηριακο φόρτο πρέπει να έχει ως στόχο ένα ελάχιστο αριθμό 15 μελών ΔΕΠ και αντίστοιχα εργαστήρια.
• Τα προγράμματα σπουδών πρέπει να ανταποκρίνονται σε γνωστικά αντικείμενα που να θεραπεύονται από προπτυχιακά προγράμματα σπουδών και να είναι γενικώς αποδεκτά ως τέτοια.
• Οι απόφοιτοι αυτών των Τμημάτων, έχουν επαγγελματικά δικαιώματα που προσδιορίζονται από το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο για την ελεύθερη και μισθωτή εργασία. Συνεπώς η μεγάλη πλειοψηφία των διδασκόντων πρέπει να έχει ανάλογη εκπαίδευση, δηλαδή Γεωπόνοι, Γεωλόγοι, Δασολόγοι, Ιχθυολόγοι και Κτηνίατροι στα Τμήματα γεωπονικής κατεύθυνσης.
Στο Παράρτημα 1 αυτής της πρότασης παρατίθενται στοιχεία για τους νεοεισερχόμενους φοιτητές των Τμημάτων της Γεωπονικής Σχολής. Είναι εμφανές ότι:
• Οι βαθμολογικές επιδόσεις των νεοεισερχόμενων φοιτητών έχουν εξαιρετικές διαφορές από τις επιδόσεις των υπολοίπων φοιτητών του ΠΠ.
• Η ίδια τάση ισχύει και για τα τμήματα της Σχολής Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Επιχειρήσεων και της Πολυτεχνικής που έχει έδρα το Αγρίνιο και πολύ λιγότερο για το τμήμα Αρχαιολογίας-Ιστορίας της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών.
• Ο αριθμός των εισακτέων δεν είναι ενδεικτικός του μεγέθους των τμημάτων αυτών αφού μέχρι και ποσοστό 31% των εισακτέων διαγράφεται λόγω μεταγραφής. Αυτό ισχύει για όλα ανεξαιρέτως τα Τμήματα του ΠΠ στο Μεσολόγγι, το Αγρίνιο και την Αμαλιάδα.
• Ο αριθμός των ενεργών πρωτοετών φοιτητών στις εξετάσεις, δηλαδή φοιτητών που συμμετείχαν σε έστω και μία εξέταση δεν ξεπερνά τα 2/3 των φοιτητών του πρώτου έτους.
• Η κατανομή των βαθμολογιών εισαγωγής των φοιτητών σε όλα τα Τμήματα της Γεωπονικής Σχολής (με εξαίρεση το τμήμα των Τροφίμων) είναι εξαιρετικά δυσμενής με περίπου το 90% των νέων φοιτητών φέτος κάτω από 5.000 μονάδες.
• Το ίδιο ισχύει και για το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων και Μηχανικών Περιβάλλοντος.
Στο Παράρτημα 2 αυτής της πρότασης παρατίθενται συγκεντρωτικά και αναλυτικά στοιχεία για το ανθρώπινο δυναμικό (μέλη ΔΕΠ) των τμημάτων. Είναι προφανές ότι:
• Με εξαίρεση το Τμήμα Ζωικής Παραγωγής, Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών κανένα από τα Τμήματα της Γεωπονικής ή από τα Τμήματα που βρίσκονται στο Αγρίνιο δεν πρόκειται να αποκτήσει μία κρίσιμη μάζα διδασκόντων.
• Τα Τμήματα Επιστήμης Βιοσυστημάτων και Γεωργικής Μηχανικής, Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων και Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσουν ένα πυρήνα διδασκόντων και μελών ΕΔΙΠ/ΕΤΕΠ που να εξυπηρετεί το βασικό πρόγραμμα σπουδών τους εκτός και αν απορροφούν το σύνολο των νέων θέσων του ΠΠ για τα επόμενα 5 χρόνια.
• Το Τμήμα Γεωπονίας στην Αμαλιάδα δεν είναι βιώσιμο με 8 μέλη ΔΕΠ και πενταετές πρόγραμμα σπουδών. Το Τμήμα αυτό θα μπορούσε να συνδράμει ή να συνεργήσει με τα άλλα Τμήματα εάν ήταν είτε στο Αγρίνιο, είτε στο Μεσολόγγι.
• Μέλη ΔΕΠ με γνωστικό αντικείμενο Γεωπονίας, Οικολογίας ή Χημείας βρίσκονται σε άλλα Τμήματα με έδρα το Αγρίνιο και θα μπορούσαν να συνδράμουν τα Τμήματα της Γεωπονικής.
*Στο Παράρτημα 3 αυτής της πρότασης παρατίθενται στοιχεία για τις υποδομές των πανεπιστημιακών εγκαταστάσεων στο Μεσολόγγι και την Αμαλιάδα. Οι υποδομές είναι σημαντικές σε ποσότητα και αξία όμως η αδρανοποίησή τους και η έλλειψη συντήρησης αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον τους».
Παράρτημα 3. Υποδομές της Σχολής σε Αμαλιάδα και Μεσολόγγι
ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΣΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ
έκταση: 800 στρέμματα
200 στρέμματα το κυρίως Campus με τις κτιριακές υποδομές και 600 στρέμματα αγρόκτημα.
Κτιριακές Υποδομές:
• 18.000 τ. μ. Ιδιόκτητα κτήρια (2 Αμφιθέατρα 400 και 250 θέσεων, πάνω από 20 αίθουσες διδασκαλίας, Εργαστηριακοί χώροι και χώροι Γραφείων και πολλοί αδιαμόρφωτοι χώροι για αίθουσες διδασκαλίας και Εργαστήρια στο καινούργιο κτίριο της πρώην ΕΠΔΟ.
• Εστιατόριο, φοιτητική εστία και βιβλιοθήκη
• Κλειστό γυμναστήριο, ανοικτά γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ, τένις.
• Λειτουργικό Θερμοκήπιο 1100 τ.μ., (που λειτουργεί ανελλιπώς για πειράματα παραγωγής υβριδίων λαχανικών)
• Παλαιό Θερμοκήπιο 1250 τμ. με σύστημα θέρμανσης και άρδευση
• Παλαιό Θερμοκήπιο -Ανθοκήπιο 500 τμ
• Πάρκο αρδεύσεων και σύγχρονο υπόστεγο με γεωργικά μηχανήματα, τρακτέρ, κλπ.
Σήμερα, ένα μεγάλο μέρος των κτηριακών υποδομών στο campus του Μεσολογγίου δεν χρησιμοποιείται και είναι αναξιοποίητο.
ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΣΤΗΝ ΑΜΑΛΙΑΔΑ
έκταση: 60 στρέμματα
Κτιριακές Υποδομές:
• 2500 τ. μ. Ιδιόκτητα κτήρια στο Campus του Τμήματος Γεωπονίας (Αμφιθέατρο 200 θέσεων, αίθουσα συνεδριάσεων, 3 Αίθουσες διδασκαλίας 110, 70 και 70 θέσεων, 6 Εργαστήρια και χώροι Γραφείων).
• Λειτουργικό κτήριο στην Πόλη της Αμαλιάδας που έχει παραχωρηθεί από τον Δήμο και σε απόσταση περίπου 2 Km από το Campusτου Τμήματος Γεωπονίας ( 2 Αίθουσες διδασκαλίας 70 και 70 θέσεων, 1 Εργαστήριo ). Στο κτίριο αυτό συστεγάζεται και το Εδαφολογικό Εργαστήριο της ΠΔΕ.
• Θερμοκήπιο 500 τ. μ., που μεταφέρθηκε από Μεσολόγγι, πλήρως εξοπλισμένο
• Καινούργια ημιτελή Θερμοκήπια 1000 τμ. και 100 τμ (χωρίς καθόλου εξοπλισμό)
Στην Αμαλιάδα δεν υπάρχει Βιβλιοθήκη, Εστιατόριο, Εστία και Αγρόκτημα. Για τις ανάγκες ανάπτυξης των υπολοίπων αναγκαίων Εργαστηρίων και τις ανάγκες σίτισης και στέγασης των φοιτητών του Τμήματος είχαν ενταχθεί κτιριακά έργα στο Πρόγραμμα δημοσίων Επενδύσεων (ΣΑΕ 043, 07/08/2014) τα οποία δεν υλοποιήθηκαν.