Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Εργασίας: Αφιέρωμα του AgrinioTimes.gr στην Ομάδα Προστασίας Ανηλίκων Δ. Αγρινίου
Παρόλο που τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον για την ευημερία και την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών αυξάνεται, τα παιδιά ήταν, είναι και θα συνεχίσουν να αποτελούν ένα κοινωνικά ευάλωτο πληθυσμό. Το τελευταίο διάστημα στη χώρα μας έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας υποθέσεις παιδικής κακοποίησης ή σεξουαλικής παρενόχλησης ανηλίκων, οι οποίες για πολλά χρόνια παρέμεναν «σφραγισμένες» πίσω από κλειστές πόρτες και κλειστά στόματα.
Στην ανίχνευση και αντιμετώπιση πιθανής κακοποίησης ενός παιδιού, βασικός είναι ο ρόλος του κοινωνικού λειτουργού, που σαν κύριο σκοπό έχει την αξιολόγηση της κατάστασης, τη γενικότερη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανήλικου και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού.
Η κοινωνική εργασία, ως μια εφαρμοσμένη επιστήμη μέσα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, καλείται να αναπτύξει και να ενισχύσει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων μετουσιώνοντας το ουτοπικό σε πραγματικό.
Ο κοινωνικός λειτουργός προσφέρει υποστηρικτικές υπηρεσίες με σκοπό την πρόληψη ή την αντιμετώπιση ανθρώπινων αναγκών και κοινωνικών προβλημάτων. Οι θετικές σχέσεις και τα θετικά αποτελέσματα των παρεμβάσεων των κοινωνικών λειτουργών στην καθημερινή ζωή των πολιτών ενδυναμώνουν τους ανθρώπους προκειμένου να αναπτύξουν την ανθεκτικότητά τους και να συμμετάσχουν ενεργά στη διαμόρφωση και υλοποίηση πολιτικών προς όφελος τους.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Εργασίας, η οποία γιορτάζεται κάθε χρόνο την τρίτη Τρίτη του μηνός Μαρτίου με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κοινωνικών Λειτουργών (IFSW), μιλήσαμε με την κ. Έφη Δημητρογιάννη, υπεύθυνη της Ομάδας Προστασίας Ανηλίκων του Δήμου Αγρινίου.
Κυρία Δημητρογιάννη, ποιος είναι ο ρόλος του κοινωνικού λειτουργού στη σύγχρονη Ελληνική κοινωνία;
Η Κοινωνική Εργασία σύμφωνα με τον επίσημο ορισμό του Πανελλήνιου Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών, είναι εφαρμοσμένο επάγγελμα αλλά και ακαδημαϊκό πεδίο που προωθεί την κοινωνική αλλαγή και ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την ενδυνάμωση και απελευθέρωση των ανθρώπων.
Οι αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της συλλογικής ευθύνης και του σεβασμού της διαφορετικότητας είναι κεντρικές στην κοινωνική εργασία, η οποία θεμελιώνεται από τις θεωρίες της κοινωνικής εργασίας, των κοινωνικών επιστημών, των ανθρωπιστικών επιστημών και τη γηγενή γνώση και συνδέει ανθρώπους και δομές για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής αλλά και να ενισχύσει την ευημερία τους.
Τι ενοούμε με τον όρο «παιδική κακοποίηση»;
Ως παιδική κακοποίηση ορίζεται κάθε πράξη ή σειρά πράξεων ή παράλειψη εκ μέρους του ενός γονιού ή και των δύο ή άλλου ατόμου που φροντίζει το παιδί, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη βλάβη, την εν δυνάμει βλάβη ή την απειλή βλάβης ενός παιδιού. Η παιδική κακοποίηση μπορεί να συμβεί στο σπίτι του παιδιού ή σε οργανισμούς (σχολεία ή κοινότητες) όπου το παιδί δραστηριοποιείται.
Υπάρχουν τέσσερις κύριες κατηγορίες παιδικής κακοποίησης: παραμέληση, σωματική κακοποίηση, ψυχολογική ή συναισθηματική κακοποίηση και σεξουαλική κακοποίηση.
Κατά πόσο μπορούν οι συνέπειες των εμπειριών κακοποίησης και παραμέλησης κατά την παιδική ηλικία να επηρεάσουν τη σωματική και ψυχική υγεία του παιδιού-θύματος για την υπόλοιπη ζωή του;
Η παιδική κακοποίηση (σύμφωνα με έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί) δημιουργεί άτομα με έντονα προβλήματα στις προσωπικές τους σχέσεις, τα οποία δυσκολεύονται να εμπιστευτούν, έχουν τάση προς καταχρήσεις, εμφανίζουν αγχώδεις διαταραχές, προβλήματα προσαρμοστικότητας και κατάθλιψη.
Φαίνεται ότι οι άνθρωποι που υπέστησαν κακοποίηση όταν ήταν παιδιά μπορεί να προβούν οι ίδιοι σε κακοποίηση παιδιών, όταν ενηλικιωθούν.
Για τους λόγους αυτούς γίνεται προσπάθεια εντόπισης και προστασίας των παιδιών που βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση, ενώ παράλληλα πραγματοποιείται κάθε μορφή στήριξης στις οικογένειες οι οποίες καταγγέλλονται. Δηλαδή συμβουλευτική υποστήριξη, σύνδεση με τις κοινωνικές δομές του Δήμου Αγρινίου (Κέντρο Κοινότητας, Δομή Παροχής Βασικών Αγαθών: Κοινωνικό Παντοπωλείο-Συσσίτιο, Κοινωνικό Φαρμακείο, Δομές Αστέγων, Ξενώνας Φιλοξενίας Γυναικών και Κοινωνικό Ιατρείο και με δικτύωση με τις Υπηρεσίες του ΟΑΕΔ).
Πότε δημιουργήθηκε η Ομάδα Προστασίας Ανηλίκων του Δήμου Αγρινίου και ποιος είναι ο στόχος της;
Στο Δήμο Αγρινίου η Ομάδα Προστασίας Ανηλίκων λειτουργεί από τον Μάιο 2011 (σύμφωνα με το άρθρο 8 του Ν.3961/2011 με το οποίο σε κάθε Δήμο συστήνονται Ομάδες Προστασίας Ανηλίκων, με σκοπό την οργάνωση ενός πλαισίου παιδικής προστασίας σε εθνικό και τοπικό επίπεδο).
Αποτελείται από δύο κοινωνικούς λειτουργούς της Δ/νσης Κοινωνικής Προστασίας και Δημόσιας Υγείας, που αναλαμβάνουν να διερευνήσουν περιπτώσεις κακοποίησης – παραμέλησης ανηλίκων ή συνθηκών διαβίωσης, κατόπιν Εισαγγελικής Εντολής.
Σκοπός της Ομάδας Προστασίας Ανηλίκων είναι η πρόληψη και αντιμετώπιση της κακοποίησης – παραμέλησης των ανηλίκων με συνεχείς επισκέψεις, συμβουλευτική στήριξη, παραπομπή σε άλλες υπηρεσίες ή απομάκρυνση παιδιών όταν αυτό απαιτείται.
Πόσο δύσκολο είναι για έναν κοινωνικό λειτουργό να αντιμετωπίσει ένα περιστατικό παιδικής κακοποίησης ή παραμέλησης;
Η διαχείριση των περιστατικών είναι ιδιαίτερα δύσκολη και απαιτεί αυστηρή τήρηση του κώδικα δεοντολογίας των κοινωνικών λειτουργών.
Ο κοινωνικός λειτουργός καλείται να αντιμετωπίσει το σοβαρό αυτό ζήτημα της παιδικής κακοποίησης – παραμέλησης με το νου και την καρδιά στο ανήλικο παιδί, αλλά και με ένα τρόπο προσέγγισης ιδιαίτερα προσεκτικό στους γονείς που φέρονται ότι παραμελούν, για παράδειγμα, το ανήλικο παιδί τους.
Σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας των κοινωνικών λειτουργών, ο κοινωνικός λειτουργός διενεργεί με εμπιστευτικότητα και σεβασμό της προσωπικής ζωής των εξυπηρετούμενων και υποχρεούται να σέβεται την ιδιωτική ζωή τους και τον εμπιστευτικό χαρακτήρα όλων των πληροφοριών που περιέχονται σε γνώση του στα πλαίσια άσκησης του επαγγέλματος του.
Είναι κατανοητό ακριβώς για το λόγο αυτό, ότι η εξασφάλιση της προστασίας των ανηλίκων παιδιών, παράλληλα σημαίνει και προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων των γονιών που φέρονται ότι παραμελούν ή κακοποιούν τα ανήλικα παιδιά τους.
Πόσα περιστατικά παιδικής κακοποίησης ή παραμέλησης έχει κληθεί να αντιμετωπίσει η Ομάδα Προστασίας Ανηλίκων του Δήμου Αγρινίου από την αρχή της λειτουργίας της;
Από τη σύστασή της μέχρι σήμερα, η Ομάδα Προστασίας Ανηλίκων έχει παρέμβει, με τη πραγματοποίηση κοινωνικών ερευνών σε 450 νέες περιπτώσεις και συνεχή και τακτική παρακολούθηση περιστατικών από προηγούμενα έτη.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα απομακρύνθηκαν δέκα ανήλικα παιδιά από την περιοχή του Δήμου Αγρινίου.
Ποιοί φορείς συνεργάζονται για την απομάκρυνση ενός παιδιού από τους γονείς του;
Η απομάκρυνση των ανήλικων παιδιών είναι ιδιαίτερα επώδυνη διαδικασία και προκαλεί αρνητικά συναισθήματα λύπης, απογοήτευσης, θυμού, φόβου και ενοχών τόσο στην οικογένεια όσο και στους επαγγελματίες που συμμετέχουν στην προσπάθεια αυτή.
Πολύ σημαντικό είναι το υποστηρικτικό δίκτυο που έχει δημιουργηθεί από την πρώτη στιγμή λειτουργίας της Ομάδας Προστασίας Ανηλίκων και αφορά σε μια αλυσίδα φορέων, η οποία ξεκινά από την Εισαγγελία Πρωτοδικών, το Δήμο Αγρινίου, την Αντιδημαρχία Κοινωνικής Προστασίας και Δημόσιας Υγείας, την Διεύθυνση Κοινωνικής Προστασίας με την Ομάδα Προστασίας Ανηλίκων, τον Εθελοντικό Οργανισμό «Χαμόγελο του Παιδιού» και το Σπίτι Φιλοξενίας ανήλικων παιδιών.
Επίσης συμπεριλαμβάνει τη συμμετοχή Επαγγελματιών Υγείας στο Νοσοκομείο Αγρινίου για την διεκπεραίωση των διαγνωστικών εξετάσεων, καθώς και της Αστυνομικής Διεύθυνσης Ακαρνανίας, που έχει την ευθύνη της προστασίας των ανηλίκων για την επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας κατά την ημέρα της απομάκρυνσή τους.
Η αλυσίδα φυσικά συμπεριλαμβάνει και κάθε απλό πολίτη, ο οποίος συμβάλει με την αναφορά περιστατικών -ανώνυμα ή επώνυμα- στις αρμόδιες υπηρεσίες της κακοποίησης ή παραμέλησης παιδιών.
Τι θα πρέπει να κάνει ο κάθε απλός πολίτης αν πέσει στην αντιληψή του κάποιο περιστατικό πιθανής κακοποίησης ή παραμέλησης παιδιού;
Αν κάποιο παιδί πιθανόν κακοποιείται ή παραμελείται θα πρέπει να καταγγέλλεται άμεσα στις αρμόδιες αρχές για να προστατευτεί η ζωή του:
- Στη Δ/νση Κοινωνικής Προστασίας και Δημόσιας Υγείας Δήμου Αγρινίου – Ομάδα Προστασίας Ανηλίκων, στα τηλέφωνα 264136363541 ή 2641363457 (ανώνυμα ή επώνυμα).
- Στην Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας: 1107.
- Στην Εισαγγελία Ανηλίκων Αγρινίου.
- Στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056 του Συλλόγου «Το Χαμόγελο του Παιδιού».
Ευχαριστώ θερμά τον αντιδήμαρχο Αγρινίου κ. Κώστα Καλατζή, υπεύθυνο της Διεύθυνσης Κοινωνικής Προστασίας και Δημόσιας Υγείας Δήμου Αγρινίου και την κ. Έφη Δημητρογιάννη, υπεύθυνη της Ομάδας Προστασίας Ανηλίκων Δήμου Αγρινίου.
Επιμέλεια: Νάντια Μπούτα
«Agrinio365» Media Group | AgrinioTimes.gr – Antenna-Star.gr