REPowerEU: Ταχεία αδειοδότηση για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε σε συμφωνία (γενική προσέγγιση) σχετικά με στοχευμένες τροποποιήσεις της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που προτείνονται στο πλαίσιο του σχεδίου REPowerEU.
Τα κράτη μέλη θα σχεδιάσουν αποκλειστικές «περιοχές μετάβασης» για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με συντομευμένες και απλουστευμένες διαδικασίες αδειοδότησης σε περιοχές με χαμηλότερους περιβαλλοντικούς κινδύνους.
Το Συμβούλιο επιβεβαίωσε τον στόχο για τουλάχιστον 40% του μεριδίου ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές το 2030 στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση της Ένωσης, όπως ορίζεται στη γενική του προσέγγιση για τις αναθεωρήσεις της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2022. Η πρόταση της Επιτροπής στο Το REPowerEU επρόκειτο να αυξήσει τον στόχο σε τουλάχιστον 45% το 2030. Ο τρέχων στόχος στην οδηγία του 2018 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι 32,5% το 2030.
Περιοχές A.Π.Ε.
Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη θα χαρτογραφήσουν τις περιοχές που απαιτούνται για τις εθνικές συνεισφορές προς τον στόχο του 2030 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εντός 18 μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας.
Τα κράτη μέλη θα εγκρίνουν σχέδιο ή σχέδια που θα χαρακτηρίζουν «περιοχές από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» εντός 30 μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας.
Οι περιοχές εισόδου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα αφορούν ξηρά, θαλάσσια ή εσωτερικά ύδατα και θα επιλέγονται επειδή είναι ιδιαίτερα κατάλληλες για συγκεκριμένες τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και παρουσιάζουν χαμηλότερους κινδύνους για το περιβάλλον. Για παράδειγμα, οι προστατευόμενες περιοχές πρέπει να αποφεύγονται.
Στα σχέδιά τους για τον καθορισμό περιοχών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα κράτη μέλη θα εγκρίνουν επίσης μέτρα μετριασμού που αντιμετωπίζουν τις πιθανές δυσμενείς περιβαλλοντικές συνέπειες των αναπτυξιακών δραστηριοτήτων των έργων που βρίσκονται σε κάθε προορισμό. Ολόκληρα τα σχέδια θα υπόκεινται στη συνέχεια σε απλοποιημένη εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αντί να πραγματοποιείται εκτίμηση για κάθε έργο, όπως συμβαίνει συνήθως.
Οι περιοχές εισόδου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα περιόριζαν επίσης τους λόγους νομικής αντίρρησης για νέες εγκαταστάσεις, θεωρώντας ότι είναι υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος.
Το Συμβούλιο συμφώνησε σε μικρότερη προθεσμία 6 μηνών για περιοχές που έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως κατάλληλες για ταχεία ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εάν μεταξύ άλλων δεν βρίσκονται σε περιοχές Natura 2000 και έχουν υποβληθεί σε περιβαλλοντική αξιολόγηση.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι θα τους επιτραπεί να εξαιρούν τις μονάδες καύσης βιομάζας και τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς από τον χαρακτηρισμό των περιοχών που προορίζονται για ανανεώσιμες πηγές, λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους.
Ταχύτερες διαδικασίες χορήγησης αδειών
Για τις περιοχές εισερχόμενες από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το Συμβούλιο συμφώνησε ότι οι διαδικασίες χορήγησης αδειών δεν θα πρέπει να διαρκούν περισσότερο από ένα έτος για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δύο χρόνια για έργα υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σε δεόντως αιτιολογημένες έκτακτες περιστάσεις, η περίοδος μπορεί να παραταθεί έως και έξι μήνες.
Για την ανατροφοδότηση σταθμών και για νέες εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ισχύος μικρότερης των 150 kW, συστεγαζόμενες εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας καθώς και τη σύνδεσή τους με το δίκτυο, οι διαδικασίες θα πρέπει να περιοριστούν σε έξι μήνες και ένα έτος εάν αφορούν υπεράκτια αιολική ενέργεια έργα. Σε δεόντως αιτιολογημένες έκτακτες περιστάσεις, για παράδειγμα επιτακτικούς λόγους ασφαλείας, η περίοδος μπορεί να παραταθεί έως και τρεις μήνες.
Για περιοχές εκτός των περιοχών μετακίνησης, οι διαδικασίες χορήγησης αδειών δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα δύο έτη και τα τρία χρόνια για υπεράκτια έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σε δεόντως αιτιολογημένες έκτακτες περιστάσεις, η περίοδος μπορεί να παραταθεί έως και έξι μήνες.
Για την ανατροφοδότηση σταθμών και για νέες εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ισχύος μικρότερης των 150 kW, συστεγαζόμενες εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας καθώς και τη σύνδεσή τους με το δίκτυο, οι διαδικασίες δεν θα πρέπει να διαρκούν περισσότερο από ένα έτος και δύο χρόνια εάν αφορούν υπεράκτια αιολική ενέργεια ενεργειακά έργα. Σε δεόντως αιτιολογημένες έκτακτες περιστάσεις, η περίοδος μπορεί να παραταθεί έως και τρεις μήνες.
Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι ο χρόνος κατά τον οποίο κατασκευάζονται ή ανανεώνονται οι μονάδες, οι συνδέσεις τους στο δίκτυο και η σχετική απαραίτητη υποδομή δικτύου δεν θα πρέπει να υπολογίζεται εντός αυτών των προθεσμιών.
Για τον ηλιακό εξοπλισμό, τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι η διαδικασία χορήγησης αδειών δε θα υπερβαίνει τους τρεις μήνες.
Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι η έλλειψη απάντησης εντός των καθορισμένων προθεσμιών θα μπορούσε να θεωρηθεί ως σιωπηρή συμφωνία για ενδιάμεσα βήματα, αλλά για τις άδειες απαιτείται ρητή τελική απόφαση σχετικά με το αποτέλεσμα της διαδικασίας.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν επίσης ότι προκειμένου να διευκολυνθεί η ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα δίκτυα διανομής και μεταφοράς, ο έλεγχος ή η εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ενισχύσεις του δικτύου θα πρέπει να περιοριστεί στις πιθανές επιπτώσεις που προκύπτουν από την αλλαγή στην υποδομή του δικτύου.
Ιστορικό
Στις 18 Μαΐου 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το σχέδιό της REPowerEU ως απάντηση στις δυσκολίες και τη διαταραχή της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το σχέδιο της ΕΕ REPower επιδιώκει να τερματίσει την εξάρτηση της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και να σημειώσει περαιτέρω πρόοδο στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ.
Ως μέρος του σχεδίου REPowerEU, η Επιτροπή πρότεινε μια σειρά στοχευμένων τροποποιήσεων της υφιστάμενης νομοθεσίας στον τομέα της ενέργειας, και συγκεκριμένα την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (RED), την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (EPBD) και την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση (EED). Και οι τρεις οδηγίες βρίσκονται σε διαδικασία αναθεώρησης ως μέρος της δέσμης «Fit for 55», η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή το 2021. Τα στοιχεία σχετικά με την EED και την EPBD έχουν ήδη ενσωματωθεί σε αυτή τη διαδικασία και η τρέχουσα πρόταση μόνο τώρα αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η γενική προσέγγιση καθορίζει τη θέση του Συμβουλίου ενόψει των διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τα δύο θεσμικά όργανα θα μπορούν τώρα να συνυπολογίσουν τις θέσεις τους σχετικά με την πρόταση REPowerEU στις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.