Ετοιμάζονται αλλαγές για συνδεδεμένες ενισχύσεις, νέους και ενεργούς αγρότες

Με αμιγώς γεωργικά θέματα θα ασχοληθεί το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της Ε.Ε., το οποίο συνεδριάζει σήμερα Δευτέρα 3 Απριλίου στο Λουξεμβούργο, από τις 10.00.

Τα σοβαρότερα από το σύνολο των θεμάτων, είναι οι αλλαγές που προτείνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε θέματα συνδεδεμένων ενισχύσεων, σε ζητήματα αλλαγών στο καθεστώς των νέων γεωργών, καθώς και στη διάταξη για τους ενεργούς γεωργούς. Πρόκειται για προτάσεις που περιέχονται σε συνολικότερο πακέτο αλλαγών που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τον λεγόμενο κανονισμό Omnibus, ο οποίος δόθηκε στην δημοσιότητα από τον Οκτώβριο του 2016, ως ένα μέρος του πακέτου αναθεώρησης του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ)της Ε.Ε.

Περιλαμβάνει αλλαγές που αφορούν και τους τέσσερις βασικούς κανονισμούς της ΚΑΠ, δηλαδή: τις άμεσες ενισχύσεις, την ανάπτυξη της υπαίθρου, την κοινή οργάνωση της αγοράς, και τον οριζόντιο κανονισμό, με στόχο όπως, ανέφερε η Ε.Ε., την περαιτέρω απλοποίηση της κοινής γεωργικής πολιτικής προς όφελος των γεωργών και των εθνικών αρχών.

Ορισμένες από τις προτεινόμενες αλλαγές περιλαμβάνουν: – Την εισαγωγή ενός συγκεκριμένου εργαλείου σταθεροποίησης του εισοδήματος στον κανονισμό για την αγροτική ανάπτυξη – Απλούστερους κανόνες για την πρόσβαση σε δάνεια και άλλα χρηματοπιστωτικά μέσα – Μεγαλύτερη ευχέρεια για τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή του ορισμού του «ενεργού γεωργού» – Απλούστερες και πιο ευέλικτους κανόνες για τους νέους αγρότες – Αλλαγές στα επιχειρησιακά προγράμματα στον τομέα των οπωροκηπευτικών – Απλουστευμένη διαδικασία δημοσιονομικής πειθαρχίας

Έκθεση από την προεδρία Αναλυτικότερα, σε σχετική έκθεση που έχει συντάξει η μαλτέζική Προεδρία του Συμβουλίου αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε την πρόταση «Omnibus» στις 14 Σεπτεμβρίου 2016. Η πρόταση εντάσσεται στην αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) και περιλαμβάνει τροποποιήσεις σε συνολικά δεκαπέντε υφιστάμενες νομικές πράξεις, μεταξύ των οποίων και οι τέσσερις βασικές πράξεις για τη θέσπιση του ισχύοντος νομικού πλαισίου για την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ): ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 (αγροτική ανάπτυξη), ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 («οριζόντιος» κανονισμός), ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 (άμεσες ενισχύσεις) και ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 (κοινή οργάνωση αγοράς). Όσον αφορά τις γεωργικές διατάξεις, η εφαρμοστέα νομική βάση είναι τα άρθρα 42 και 43 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ. Η παρούσα πρόταση συνιστά το δεύτερο στάδιο της υπό εξέλιξη διαδικασίας απλούστευσης της ΚΓΠ. Έπεται πληθώρας τροποποιητικών εγχειρημάτων για την απλούστευση των κατευθυντήριων γραμμών της Επιτροπής, καθώς και του παράγωγου δικαίου. Στόχος της απλούστευσης είναι η ελάφρυνση του φόρτου και η διευκόλυνση του έργου τόσο των γεωργών όσο και των εθνικών και περιφερειακών αρχών.

Οι συζητήσεις έως σήμερα Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το γεωργικό σκέλος της πρότασης στην Ειδική Επιτροπή Γεωργίας (ΕΕΓ) στις 26 Σεπτεμβρίου 2016 και στο Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας στις 10 Οκτωβρίου 2016. Στη συνέχεια, η ΕΕΓ εξέτασε λεπτομερώς την πρόταση σε εννέα συνολικά συνεδριάσεις (τέσσερις υπό σλοβακική Προεδρία και πέντε υπό μαλτέζικη Προεδρία). Η συμβιβαστική δέσμη της Προεδρίας, η οποία περιέχεται στο έγγραφο 7527/1/17 REV 1, εξετάστηκε από την ΕΕΓ επανειλημμένως, με αποτέλεσμα την ευρεία συμφωνία. Η συμβιβαστική δέσμη περιλαμβάνει σχεδόν όλες τις τροποποιήσεις που πρότεινε η Επιτροπή (σε ορισμένες περιπτώσεις με συντακτικές αλλαγές), καθώς οι περισσότερες αντιπροσωπίες συμφωνούν πως αυτές οι τροποποιήσεις θα επιφέρουν απλούστευση. Εντούτοις, η πρόταση της Επιτροπής να καταργηθεί ο λεγόμενος κανόνας «50/50» για την κατανομή των μη ανακτήσιμων παράτυπων πληρωμών απορρίφθηκε από σχεδόν όλες τις αντιπροσωπίες. Ως εκ τούτου, δεν περιλήφθηκε στη συμβιβαστική δέσμη.

Τα βασικά εκκρεμή ζητήματα Πολλά βασικά εκκρεμή ζητήματα αφορούν τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 (άμεσες ενισχύσεις). Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει το ζήτημα της προαιρετικής συνδεδεμένης στήριξης (άρθρα 52 και 53). Όλες οι αντιπροσωπίες μπορούν να δεχθούν το συμβιβαστικό κείμενο που πρότεινε η Προεδρία για το άρθρο 52. Οι περισσότερες αντιπροσωπίες μπορούν να δεχθούν τη συμβιβαστική διατύπωση για το άρθρο 53, το οποίο θα επιτρέπει στα κράτη μέλη να επανεξετάζουν τις εθνικές τους αποφάσεις κάθε έτος. Εντούτοις, ορισμένες αντιπροσωπίες και ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θεωρούν την τροποποίηση υπερβολικά μεγάλο βήμα, που δεν θα συνιστούσε απλούστευση. Επιπλέον, αρκετές αντιπροσωπίες υποστηρίζουν πρόσθετες τροποποιήσεις στην προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη όσον αφορά: (i) τα προϊόντα για τα οποία μπορεί να χορηγηθεί συνδεδεμένη στήριξη, (ii) την πρόσθετη στήριξη για τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, και (iii) τη μεθοδολογία αντιμετώπισης τυχόν υπερβάσεων των ποσοτικών ορίων που έχουν οριστεί για τις συνδεδεμένες ενισχύσεις. Ωστόσο, αρκετές άλλες αντιπροσωπίες και ο εκπρόσωπος της Επιτροπής αντιτίθενται στην προσθήκη οποιασδήποτε τέτοιας τροποποίησης στη συμβιβαστική δέσμη, επικαλούμενοι ιδίως συνέπειες σε επίπεδο ΠΟΕ.

Το καθεστώς των νέων γεωργών Ένα άλλο εκκρεμές ζήτημα αφορά το καθεστώς των νέων γεωργών. Οι περισσότερες αντιπροσωπίες υποστηρίζουν ή μπορούν να δεχθούν την πρόταση της Προεδρίας να απορριφθούν οι τροποποιήσεις που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να διατηρηθεί η ισχύουσα κατάσταση. Ωστόσο, ορισμένες αντιπροσωπίες εκφράζουν δυσαρέσκεια, θεωρώντας ότι η πρόταση της Επιτροπής θα επέφερε χρήσιμη απλούστευση και θα πρέπει τουλάχιστον να διατηρηθεί ως επιλογή. Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής αντιτίθεται στον προαιρετικό χαρακτήρα των προτεινόμενων αλλαγών, καθώς έτσι θα επεκτεινόταν περαιτέρω και χωρίς να είναι απαραίτητο ο μακρύς κατάλογος των επιλογών εφαρμογής.

Οι ενεργοί γεωργοί Το τρίτο εκκρεμές ζήτημα αφορά τη διάταξη για τους ενεργούς γεωργούς. Όλες οι αντιπροσωπίες υποστηρίζουν την ευελιξία που θα επιφέρει το νέο άρθρο 9 παράγραφος 7. Οι περισσότερες αντιπροσωπίες μπορούν επίσης να υποστηρίξουν το νέο άρθρο 9 παράγραφος 8, βάσει του οποίου η διάταξη για τους ενεργούς γεωργούς καθίσταται προαιρετική από το 2018. Εντούτοις, ορισμένες αντιπροσωπίες δεν υποστηρίζουν την τελευταία διάταξη, προτιμώντας να διατηρηθεί εναρμονισμένη προσέγγιση για όλα τα κράτη μέλη.

Οι άμεσες ενισχύσεις Το τελευταίο εκκρεμές ζήτημα όσον αφορά τις άμεσες ενισχύσεις είναι το αίτημα ορισμένων αντιπροσωπιών για μια προσθήκη στο άρθρο 11, ώστε να είναι σαφές ότι τα κράτη μέλη μπορούν να αλλάξουν τις αποφάσεις τους σχετικά με την επιβολή ανώτατου ορίου σε ορισμένες άμεσες ενισχύσεις. Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής επισήμανε ήδη ότι η Επιτροπή θα μπορούσε να εκδώσει δήλωση που να επιβεβαιώνει ότι αυτή η δυνατότητα υπάρχει ήδη.

Αγροτική ανάπτυξη Όσον αφορά τον κανονισμό 1305/2013 (αγροτική ανάπτυξη), ορισμένες αντιπροσωπίες εξέφρασαν επιφυλάξεις ως προς τις διαφορετικές συνθήκες που ισχύουν στις περιπτώσεις που η στήριξη παρέχεται υπό μορφή χρηματοδοτικών μέσων. Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής εμμένει στην άποψη ότι η προώθηση της χρήσης αυτών των μέσων έχει ζωτική σημασία για την τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές. Όσον αφορά το νέο εργαλείο σταθεροποίησης εισοδήματος, ορισμένες αντιπροσωπίες εξέφρασαν αμφιβολίες για το προτεινόμενο όριο του 20%, υποστηρίζοντας ότι αντίκειται στον προσανατολισμό της αγοράς της ΚΓΠ και μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες σε επίπεδο ΠΟΕ. Άλλες αντιπροσωπίες επιθυμούν την επέκταση αυτού του ορίου σε άλλα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων.

Όσον αφορά τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 («οριζόντιο» κανονισμό), μολονότι οι αντιπροσωπίες θα μπορούσαν να συμφωνήσουν με την προτεινόμενη διαδικασία για τον καθορισμό του ποσοστού αναπροσαρμογής (μηχανισμό δημοσιονομικής πειθαρχίας), ορισμένες αντιπροσωπίες θα επιθυμούσαν επίσης περαιτέρω απλούστευση της διαχείρισης του αποθεματικού για τις κρίσεις στον γεωργικό τομέα, ζήτημα το οποίο, ωστόσο, πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της αναθεώρησης του δημοσιονομικού κανονισμού.

Για περισσότερα δείτε εδώ την έκθεση:

 

Πράσινες ενισχύσεις και περιοχές οικολογικής εστίασης

Στη συνέχεια, οι υπουργοί θα προβούν σε ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί υλοποίησης του προγράμματος για τις Περιοχές Οικολογικής Εστίασης.

Πρόκειται για ένα θέμα που αφορά τις λεγόμενες «πράσινες ενισχύσεις», για τους αγρότες με καλλιεργήσιμη γη που υπερβαίνει τα 15 εκτάρια, οι οποίοι από το 2015 οι πρέπει να εξασφαλίζουν ότι τουλάχιστον το 5% της γης τους είναι μια περιοχή οικολογικής εστίασης. Αυτό σημαίνει ότι οι αγρότες πρέπει να λαμβάνουν ορισμένα μέτρα φιλικά προς το περιβάλλον με χαρακτηριστικά όπως η αγρανάπαυση, οι παρυφές των αγρών, φράκτες, δέντρα ή ζώνες ανάσχεσης, κ.λ.π.

Η έκθεση δείχνει ότι η υποχρέωση των γεωργών για τη δημιουργία Περιοχών Οικολογικής Εστίασης αφορά περίπου το 70% της καλλιεργήσιμης γης της ΕΕ και ότι οι πιο κοινές μορφές που επιλέγονται από τους αγρότες είναι εκείνες που θεωρούνται «παραγωγικές», ακολουθούμενες από την αγρανάπαυση.

Η έκθεση δείχνει επίσης ότι οι Περιοχές Οικολογικής Εστίασης συμβάλουν στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων ορισμένων γεωργικών πρακτικών στο περιβάλλον, φέρνοντας πιθανές θετικές επιπτώσεις για τη βιοποικιλότητα, το έδαφος, το νερό και το κλίμα. Ωστόσο, δεν προτείνει την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ 1307/2013 με την αύξηση του ποσοστού αυτών των περιοχών.

Για περισσότερα δείτε εδώ την έκθεση της Ε.Ε.:

Η ΚΑΠ μετά το 2020 Τέλος, με πρωτοβουλία της Δανίας, της Εσθονίας, της Φινλανδίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας και της σουηδικής αντιπροσωπίας, το Συμβούλιο των Υπουργών θα ενημερωθεί σχετικά και θα συζητήσει την απλούστευση της ΚΑΠ με έμφαση στην περίοδο μετά το 2020.

Στέφανος Παπαπολυμέρου  – paseges.gr