Μεγάλη Εβδομάδα στο Ξηρόμερο Αιτωλ/νίας – Πασχαλινά έθιμα

Όλες οι νοικοκυρές στο Ξηρόμερο ανασκουμπώνονται για τις τελευταίες ετοιμασίες, όπως παλιά η μυρωδιά του ασβέστη να μοσχοβολάει με το άσπρισμα των μαντρότοιχων αλλά και του εσωτερικού των σπιτιών
(τώρα οι περισσότερες αυλές ντύθηκαν με πέτρα).

Ξύπναγαν μεσάνυχτα για να ζυμώσουν το ψωμί «αναπιάνοντας» το προζύμι της Μεγάλης Πέμπτης που το κράταγαν ως την επόμενη χρονιά.

Τη μέρα αυτή βάφουμε κόκκινα αυγά. Παλιά κρατούσαν ένα για το καλό του σπιτιού.

Το μεγαλοπεμπτίσιο κόκκινο αυγό δεν «χάλαγε», έλεγαν.

Οι τσοπάνηδες δεν έπιαναν κόκκινο αυγό τη μέρα του Πάσχα για να μην αρρωσταίνουν τα πρόβατα ( λόγια και μαντέματα;)

Τα έβαφαν με βαφή για μάλλινα ή με φυσικό τρόπο τρόπο βράζοντας κρεμμυδόφυλλα ή πατζάρια.

Επίσης αυτή τη μέρα φτιάχνουμε κουλουράκια και τσουρέκια.

Παλιά μόνο κουλουράκια έφτιαχναν.

Παλιά οι σούβλες ήταν ξύλινες και το ψήσιμο κοπιαστικό,γυρίζοντας συνέχεια το αρνί.

Το βράδυ της Μ. Πέμπτης μετά την Σταύρωση του Χριστού έκαιγαν τον Ιούδα,ένα έθιμο που έχει σβήσει με την πάροδο του χρόνου όπως και τα κάλαντα της Μ. Παρασκευής.

Το Μ. Σάββατο το πρωί σφάζουν τα αρνιά.

Όσοι έχουν πένθος δε σφάζουν στο σπίτι τους ούτε ψήνουν υπαίθρια, δεν κάνουν καμιά ετοιμασία για το Πάσχα.

Κάθε βράδυ πήγαιναν στην Εκκλησία,μαζί με τους «μουσαφιραίους» δηλαδή τους φιλοξενούμενους που είχε κάθε σπίτι και κατέβαινε για Πάσχα στο χωριό.

Και τώρα πάμε (για να δείξουμε τη νέα μας ανανεωμένη γκαρνταρόμπα, φέτος όμως είναι πολύ στη μόδα… τα περσινά).

Οι νοικοκυρές μετά τον Επιτάφιο ,όσες δεν είχαν προλάβει να ζυμώσουν ανάπιαναν το προζύμι για το Μεγάλο Σάββατο.

Μεγάλη Παρασκευή, ημέρα βαριά και πένθιμη καμμιά Ξηρομερίτισσα δεν έκανε (και δεν κάνει) δουλειές.

Το πρωί τα παιδιά στολίζουν τον Επιτάφιο και ψάλλουν το «ω γλυκύ μου έαρ»…

 

Μεγάλο Σάββατο:

Κοσμοσυρροή στην εκκλησία για τη Θεία Κοινωνία…άντρες ,γυναίκες ,παιδιά.

Παλιά πολλοί κοινωνούσαν μετά το τέλος της αναστάσιμης λειτουργίας.

Με τις καμπάνες να χτυπούν χαρμόσυνα στην «πρώτη» Ανάσταση,σπάζουν ένα γυάλινο αντικείμενο.

Κι όλοι στον αγώνα,παλιά το μάζεμα των ξύλων,την προετοιμασία για το σφάγιου( δουλειά των αντρών) και το κοκορέτσι ( εντόσθια,πλύσιμο έντερων).

xiromeritissa.wordpress.com