Στιγμές-σταθμοί στην ιστορία του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός
Με μια ιστορική διαδρομή που ξεκινά από το 1971, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ άλλαξε φυσιογνωμία στην πορεία για να εξελιχθεί στο κατ’ εξοχήν πλαίσιο συνάντησης των παγκόσμιων ελίτ στο Νταβός της Ελβετίας.
Ξεκινώντας πριν από 54 χρόνια, ακόμη και το όνομα της διεθνούς μη κυβερνητικής οργάνωσης ήταν διαφορετικό. Εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου και του πολέμου στο Βιετνάμ, ο Γερμανός οικονομολόγος Κλάους Σβαμπ, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) τότε και την επίβλεψη της Ελβετίας ίδρυσε το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Διαχείρισης με σκοπό τη διοργάνωση ενός συνεδρίου στο ελβετικό χειμερινό θέρετρο που θα συνενώνει εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου, αξιωματούχους της ΕΟΚ και ακαδημαϊκούς ώστε να συζητούν και να συντονίζουν βέλτιστες πρακτικές οικονομικής διαχείρισης, μελετώντας κυρίως τις πρακτικές που εφαρμόζονταν στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το όραμα του ιδρυτή για τον «καπιταλισμό των ενδιαφερόμενων μερών».
Αλλάζοντας φυσιογνωμία
Πολύ σύντομα όμως, ήδη από το 1973, με αφορμή τον αραβο-ισραηλινό πόλεμο και την πετρελαϊκή κρίση, αλλά και την κατάρρευση του συστήματος σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών του Μπρέττον Γουντς λίγο πριν, η ετήσια σύνοδος επεκτάθηκε και σε οικονομικά και κοινωνικά θέματα, αφήνοντας ένα εμβληματικό στίγμα εκείνη τη χρονιά με τη διοργάνωση ενός αραβο-ευρωπαϊκού συμποσίου επιχειρηματικής συνεργασίας σε μια άλλη ελβετική πόλη, το Μοντρέ, με συμμετοχή των κυριότερων ευρωπαϊκών και αραβικών οργανισμών.
Παράλληλα, οι συμμετέχοντες ανέλαβαν την πρωτοβουλία σύνταξης ενός ηθικού κώδικα (Το Μανιφέστο του Νταβός), που όριζε ότι το Φόρουμ δεν μπορεί να ενεργεί σαν ομάδα υπεράσπισης των μελών ή των συμμετεχόντων, ούτε και να εκφράζει απόψεις εξ ονόματός τους.
Άνοιγμα προς την Κίνα και την Αν. Ευρώπη
Από τις πρώτες ημέρες που ανέλαβε την εξουσία στην Κίνα ο Ντενγκ Σιάοπινγκ το 1978, το Φόρουμ παρακολούθησε με προσοχή τις πρώτες οικονομικές μεταρρυθμίσεις του νέου ηγέτη. Σαν συνέπεια, μια κινεζική αντιπροσωπεία συμμετείχε για πρώτη φορά στη σύνοδο του Νταβός το 1979 και λίγους μήνες αργότερα ο Κλάους Σβαμπ επισκέφτηκε το Πεκίνο, βάζοντας τις βάσεις για μια μακρά σχέση που κατέληξε στην ετήσια διοργάνωση επιχειρηματικών συνόδων, καθώς και τη διοργάνωση του «καλοκαιρινού Νταβός» στην Κίνα, με τη συμμετοχή ηγετικών φυσιογνωμιών απ’ όλον τον κόσμο σε θέματα επιστήμης και καινοτομίας.
Σε σχέση με την Ανατολική Ευρώπη, ειδικοί στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία θεωρούν ότι η παρέμβαση του υπουργού Εξωτερικών της Δυτικής Γερμανίας Χανς Ντήτριχ Γκένσερ το 1989 στο Φόρουμ ήταν η αρχή του τέλους για την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, υπό τη διακυβέρνηση του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στη Μόσχα, με τις περίφημες πρωτοβουλίες του για «περεστρόικα» (ανασυγκρότηση) και «γκλάσνοστ» (διαφάνεια).
Το Πνεύμα του Νταβός
Το 1987 πλέον η σύνοδος αλλάζει επίσημα την ονομασία της σε Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, αντανακλώντας τις παγκόσμιες διαστάσεις πλέον της θεματολογίας με την οποία ασχολείται, αλλά και τις προτεραιότητες που θέτει σε θέματα οικονομικής πολιτικής.
Την ίδια χρονιά, Ελλάδα και Τουρκία φτάνουν στα πρόθυρα του πολέμου με την ένταση να κλιμακώνεται γύρω από ενδεχόμενα κοιτάσματα πετρελαίου στο Αιγαίο και τις εργασίες των τουρκικών ερευνητικών σκαφών «Πίρι Ρέις» και «Σισμίκ» στην περιοχή.
Ένα χρόνο αργότερα, μετά από προπαρασκευαστικές συναντήσεις και επισκέψεις του Σβαμπ σε Αθήνα και Άγκυρα το 1988 υπογράφεται στο ελβετικό θέρετρο η Διακήρυξη του Νταβός για την εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών από τους Ανδρέα Παπανδρέου και Τουργκούτ Οζάλ, η οποία σημάδεψε για χρόνια τις διμερείς σχέσεις, με μακροχρόνιες αναφορές σε αυτήν ως «το πνεύμα του Νταβός».
Το συμβολικό τέλος του απαρτχάιντ
Τέσσερα χρόνια αργότερα, το Νταβός γίνεται το σκηνικό για το τέλος μιας ολόκληρης εποχής καταπίεσης στη Νότια Αφρική. Ο Νέλσον Μαντέλα, ο Αφρικανός ηγέτης του αγώνα κατά των φυλετικών διακρίσεων στη Νότια Αφρική, που είχε αποφυλακιστεί μόλις το 1990, ταξίδεψε μέχρι την Ελβετία και στα βουνά των Άλπεων η ιστορική χειραψία του κατά τη διάρκεια του Φόρουμ με τον τότε Νοτιοαφρικανό πρόεδρο Φρεντερίκ Ντε Κλερκ συμβόλισε το τέλος του καθεστώτος του απαρτχάιντ.
Το Νταβός «εκτός έδρας»
Το 2002, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ μετακόμισε για πρώτη και τελευταία φορά στην ιστορία του εκτός Ελβετίας. Πιο συγκεκριμένα, διεξήχθη στη Νέα Υόρκη, ως ένδειξη αλληλεγγύης στην πόλη μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 11ης Σεπτεμβρίου. Βέβαια και στα χρόνια της πανδημίας δεν διεξήχθη στο Νταβός με φυσική παρουσία, αλλά διαδικτυακά, για να επανέλθει από πέρυσι στην παραδοσιακή του έδρα.
Εδώ και πολλά χρόνια, η διεξαγωγή της συνόδου συνοδεύεται με διάφορες διαδηλώσεις και εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στην Ελβετία και άλλες χώρες για το ρόλο των ελίτ στις παγκόσμιες κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις και κατά πόσο είναι δυνατόν να συνεισφέρουν στη λύση των προβλημάτων, όταν οι πιο πλούσιοι άνθρωποι του κόσμου βλέπουν τα εισοδήματά τους να πολλαπλασιάζονται ακατάπαυστα, την ώρα που τεράστιες μάζες πληθυσμού σε διάφορα μέρη του πλανήτη υποφέρουν από πολέμους, εγκληματικότητα και ελλείψεις ειδών πρώτης ανάγκης.
Μόνο αν οι δισεκατομμυριούχοι φορολογηθούν πιο δίκαια θα μπορέσουμε να αποφύγουμε μια «δεκαετία διαίρεσης» αναφέρει σε έκθεσή της η διεθνής οργάνωση κατά της φτώχειας Oxfam.
Πηγές: ΑΡ, CNN, WEF